
Detail Pinksteren met duif en vlammen
Credit line: Museum Catharijneconvent, Utrecht, foto Ruben de Heer
Credit line: Museum Catharijneconvent, Utrecht, foto Ruben de Heer

Digitale IRR-montage van de onderhelft van het middenpaneel (copyright: RKD/ Wolters). De met een vloeibaar materiaal aangebrachte ondertekening bestaat uit arceringen, voor zowel schaduw als volume, en contourlijnen. De grafische ondertekening legt de compositie tot in detail vast.

Digitale IRR-montage van Petrus op het middenpaneel (copyright: RKD/ Wolters). De met een vloeibaar materiaal aangebrachte arceringen, die gebogen zijn naar de vorm van het hoofd, zijn zo dicht op elkaar geplaatst dat er sprake lijkt te zijn van wassingen.

Digitale IRR-montage van Maria op het middenpaneel (copyright: RKD/ Wolters). De met een vloeibaar materiaal aangebrachte ondertekening bestaat uit arceringen, voor zowel schaduw als volume, en contourlijnen.

Digitale IRR-montage van rechter binnenluik (copyright: RKD/ Wolters). De met een vloeibaar materiaal aangebrachte ondertekening bestaat uit arceringen, voor zowel schaduw als volume, en contourlijnen. De grafische ondertekening legt de compositie tot in detail vast.
- Object textDrieluik met Nederdaling van de Heilige Geest, Hemelvaart van Christus en Maria Tenhemelopneming
Omgeving van Lucas van Leyden, tweede kwart 16e eeuw
ABM s114
Op het linkerluik stijgt Christus op naar de hemel. Op het middelste paneel zweeft de Heilige Geest in de vorm van een duif boven Maria en de apostelen en daalt in vurige vlammen neer op hun hoofden. De apostelen trekken de wereld in om te preken, het begin van de kerk. Maria is nu de Kerk geworden, de Leidster van de Apostelen, hun rots in de branding. Op het rechterluik verlaat zij de wereld. In de hemel wachten God de Vader en Christus haar op. - text typetext in exhibition
- for exhibitionMaria
- written in2017
- On display now
- Current locationGrachtenpand eerste verdieping Feest! Maagdenhuiszaal
- Object numberABM s114
- Object nameschildering, drieluik
- TitleDrieluik met Nederdaling van de H. Geest
- Creatorcircle of Lucas van Leyden
- Production date1525 - 1549
- Materialsolieverf, paneel
- Dimensions
- middenpaneel52.5 cm
- middenpaneel32.5 cm
- middenpaneel lijst64.5 cm
- middenpaneel lijst42.5 cm
- zijpanelen54.0 cm
- zijpanelen12.0 cm
- zijpanelen lijst64.5 cm
- zijpanelen lijst21.0 cm
- 64.5 cm
- max. breedte (geopend): 84.5 cm
- max. breedte (gesloten): 43.0 cm
- max. diepte (gesloten): 5.0 cm
- Acquisition methodschenking
- Acquisition date1910-06-30
- DescriptionAan de Mariafiguur op het middenpaneel heeft de schilder nog twee heilige vrouwen toegevoegd. Op het linkerluik de Hemelvaart van Christus, op het rechterluik de Tenhemelopneming van Maria.
- NotesVergelijk de voorstellingen op het middenpaneel en het linker zijpaneel met houtsnedes met voorstellingen van Pinksteren en Hemelvaart uit de Kleine Passie van Albrecht Dürer (ca. 1510) en een houtsnede met de Pinkstervoorstelling uit de omgeving van Lucas van Leyden (ca. 1514) (TIB 10; Filedt Kok (New Hollstein) 1996).
Toeschrijving:
Nederlandse kunstenaar (Valentiner 1905). Richting Lucas van Leyden (Utrecht 1933; Utrecht 1948). Hoogewerff (1937) legt verband met de gewelfschilderingen in de kerk van Naarden, omdat deze 'op dezelfde wijze (zijn) samengesteld' naar prentvoorbeelden van Albrecht Dürer en Lucas van Leyden. Hij vermoedt daarom dat ABM s114 'van dezelfde hand' is als de gewelfschilderingen.
Datering:
Tweede kwart 16de eeuw (Utrecht 1933).
Natuurwetenschappelijk onderzoek:
Dit drieluik werd onderzocht met infraroodreflectografie (IRR) op 26 november 2010 door het RKD (Margreet Wolters en Micha Leeflang). De drie voorstellingen werden in hun totaliteit gedocumenteerd. De composities zijn zeer uitvoerige ondertekend met een penseel. De hoofdvormen zijn aangeduid met contourlijnen en met arceringen is zowel schaduw als volume aangeven. In de diepe schaduwpartijen zijn de arceringen heel dik en vloeien de lijnen bijna in elkaar over (er lijkt hierdoor bijna sprake van wassingen). - LiteratureGeen dag zonder Maria (Désirée M.D. Krikhaar), 2017, 4 juniMaria [bezoekersboekje] , 2017, nr. 90Textbook highlights Museum Catharijneconvent (2013) , 2013, nr. 9Geboren met penseel en grafeerstift in zijn hand (Micha Leeflang), 2011Feest! Weet wat je viert [ABM s114] , 2008Feest! : weet wat je viert (Anite Haverkamp), 2007, p. 67-69, afb.Hemelvaart (Casper Staal), 2007De schilderijen van Museum Catharijneconvent (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 57, afb.Lucas van Leyden [1996] (Jan Piet Filedt Kok), 1996, p. 191, nr. 210Catalogus schilderijen Aartsbisschoppelijk Museum [1948] (Antonius Egbertus Rientjes), 1948, p. 34-35De Noord-Nederlandsche schilderkunst, deel 2 (G.J. Hoogewerff), 1937, p. 529Catalogus der schilderijen Aartsbisschoppelijk Museum (Antonius Egbertus Rientjes), 1933, cat. nr. 527Die Gewölbemalereien in Naarden (W.R. Valentiner), 1905, p. 86Dürer, des Meisters Gemälde, Kupferstiche und Holzschnitte in 447 Abbildungen (V. Scherer), 1904, p. 236-237The Illustrated Bartsch (John T. Spike), 10 (7), p. 145-146, nr. 50-51Het drieluik van de familie Kanis : een werk van Aertgen van Leyden in Nijmegen? , p. 25-26, afb.
- Remarks?Have you noticed a mistake or do you have any further information about this object?
Let us know!


