Getijden- en gebedenboek
Navolger van de hofstijl, ca. 1420
ABM h112

Op bijna elk folio van dit manuscript zijn de marges versierd met geschilderde draakjes, vogeltjes en blad- en bloemmotieven. De verluchter is een navolger van de hofstijl. Hij kopieert, zowel in stijl als motieven, voorstellingen van de belangrijkste vertegenwoordigers van deze stijl, de Meester van Margaretha van Kleef en de Meester van Dirc van Delf.

text in exhibition

Beeldschone boeken : de middeleeuwen in goud en inkt

2009

On display now

Catharinazaal

ABM h112

handschrift

Getijden- en gebedenboek

Geert Groote (auteur, Holland)
volgeling van de Hofstijl (illustrator)

ca. 1420

perkament

iii+155+iii f.

bruikleen

1967

Het handschrift, met op vrijwel elk blad randversiering, bevat zeven miniaturen van de hand van een kunstenaar die omstreeks 1420 werkzaam was. In enkele ervan heeft hij oudere voorbeelden gekopieerd - niet alleen motieven maar ook stilistische elementen - van de Hofstijl, met name van de Meesters van Margaretha van Kleef en de Meesters van Dirc van Delft. De miniaturen in dit getijdenboek missen echter toch wel iets van de gratie van die oudere meesters en ook het kleurgebruik is minder subtiel.
In Nederlandse getijdenboeken zijn de Mariagetijden vaak geïllustreerd met cycli van afbeeldingen uit het lijden van Christus. Hier markeert een miniatuur van de gevangenneming van Christus het begin van de getijden. Bij de arrestatiescène is Malchus, de dienaar van de hogepriester, op zijn rug te zien (f. 16v). De miniatuur van de Piëta of bewening (f. 64v, bij de vespers van de Mariagetijden), waarin Maria haar dode zoon op haar schoot houdt, gaat terug op een gelijkend voorbeeld in een getijdenboek verlucht door de Meesters van Dirc van Delft.
De bovengenoemde miniaturen zijn de enige twee die de getijden van de maagd Maria illustreren. Daarnaast bevat het boek nog vijf andere afbeeldingen: Jacobus Major (f. 14v) en Johannes de Doper (f. 15v) zijn ingevoegd achter de kalender en Mariagetijden. Een afbeelding van het Pinksterfeest (f. 83v) opent de getijden van de H. Geest, een Genadestoel (f. 99v) illustreert de getijden van het H. Kruis en een begrafenisdienst (f. 127v) het dodenofficie. De randversiering bestaat uit een rijkgekleurd kader met bladgoud, draakjes en vogeltjes.
Dit boek is een van de weinige handschriften die bewaard zijn gebleven van de collectie van het voormalig Seminarie Rijsenburg.

Decoratie: 7 bladgrote miniaturen (ingevoegd, versch. ontbr.), geschilderde initialen en randversiering op vrijwel alle bladzijden Handschrift: littera textualis Boekband: 18de eeuw Miniaturen: f. 14v, onbekende heilige; f. 15v, Johannes de Doper; f. 16v, gevangename van Christus; f. 64v, bewening; f. 83v, Pinksteren; f. 99v, Genadestoel; f. 127v, absoute

Splendour of the Burgundian Netherlands : Southern Netherlandish illuminated manuscripts in Dutch collections  (Anne Margreet W. As-Vijvers), 2018, p. 124-125, nt. 3Zuid-Nederlandse miniatuurkunst : de mooiste verluchte handschriften in Nederlands bezit  (Anne Margreet W. As-Vijvers), 2018, p. 124-125, nt. 3Books of hours reconsidered  (Sandra Hindman), 2013, p. 244, tekst en p. 256, n. 43 en p. 261, n. 4IIMM : illustrated inventory of medieval manuscripts in Latin script in the Netherlands 1 Utrecht, Museum Catharijneconvent = IIMM : inventaire illustré de manuscrits médiévaux = IIMM : illustriertes Inventar mittelalterlicher Manuskripte  (J.P. Gumbert), 2011, nr. 75Beeldschone boeken : de Middeleeuwen in goud en inkt  (Micha Leeflang), 2009, p. 9, 10, 73-75, 138-139, afb. 64Museum Catharijneconvent : agenda / diary 1999  (Niels H. Koers), 1998, week 42, afb.Beeldenstorm : close-ups van kunst uit Nederlandse musea  (Henk van Os), 1997, afb. p. 133As horas de Margarida de Cleves = The Hours of Margaret of Cleves  (James H. Marrow), 1995, p. 54, 76 nt. 34, 77, nt. 39, 78 nt. 43, 162, afb. 39Middeleeuwse boeken van Het Catharijneconvent  (Helen Wüstefeld), 1993, p. 138, cat. nr. 93, afb.Fasciculus temporum : arte tardo-medieval do Museu Nacional Het Catharijneconvent de Utreque  (Helen Wüstefeld), 1992, p. 46, cat. nr. 2Fasciculus temporum : arte tardo-medieval do Museu Nacional Het Catharijneconvent de Utreque  (Helen Wüstefeld), 1992, nr. 2, afb. 24Kriezels, aubergines en takkenbossen : randversiering in Noordnederlandse handschriften uit de vijftiende eeuw  (Anne Sophia Korteweg), 1992, p. 137In de marges van Utrechtse(?) handschriften uit het eerste kwart van de 15de eeuw  (D. Proske-van Heerdt), 1989The golden age of dutch manuscript painting [Utrecht]  (James H. Marrow), 1989, p. 43-44, cat. nr. 11, afb.Dutch manuscript illumination before the Master of Catherine of Cleves : the Master of the Morgan Infancy Cycle  (James H. Marrow), 1968, p. 96, nt. 70A century of Dutch manuscript illumination  (L.M.J. Delaissé), 1968, p. 20, afb. 17 en 18Enkele verluchte getijdenboeken tussen 1375 en 1425 in de Nederlanden ontstaan  (G.J. Hoogewerff), 1963, p. 19 e.v., afb. 8 en 9Verluchte handschriften uit de Nederlanden tot 1550 uit Nederlands bezit , 1955, nr. 18Descriptive and analytical catalogue of Dutch illustrated manuscripts  (James H. Marrow), typescript, map 8

Have you noticed a mistake or do you have any further information about this object?
Let us know!