Tekst
Kazuifelkruisen met Kruisiging
Nederrijngebied, ca. 1500
Utrecht, Museum Catharijneconvent, ABM t2147-t2149
Om motieven op een eenvoudige wijze te kunnen herhalen wordt gebruikgemaakt van cartons. Zo zijn de contouren van de in zwijm vallende Maria en van Johannes, die haar ondersteunt, in de twee losse kruisen hetzelfde. Voor beide borduurwerken is hetzelfde carton gebruikt.
soort tekst
zaaltekst tentoonstelling
voor tentoonstelling
Het geheim van de Middeleeuwen : in gouddraad en zijde
geschreven in
2015
Huidige locatie
Niet in het museum te zien
Objectnummer
ABM t2147
Objectnaam
borduursel, kazuifelkruis
Titel
Kazuifelkruis met kruisiging
Vervaardiger
Datering
1480 - 1489
Materiaal
floszijde, gouddraad, linnen
Afmetingen
- hoogte: 114.5 cm
- breedte: 54.5 cm
Verwervingsmethode
oud bezit
Beschrijving
Het borduurwerk in kazuifelkruisvorm heeft een achtergrond van gelegd gouddraad gehecht in een wafeltjespatroon. Centraal staat een Calvariescene. Christus hangt aan het kruis, gekleed in een lendedoek. Boven hem het op het kruis aangebrachte tekstbord met I.N.R.I., de H.Geest in de gedaante van een duif en ten halve lijve God de Vader, gezeten op een wolkenband. Hij draagt in de linkerhand een wereldbol en maakt met de rechterhand een zegenend gebaar. Onder het kruis op de begroeide heuvel Johannes met een bezwijmende Maria in de armen. Beiden zijn gekleed in gewaad en mantel; Maria draagt een hoofddoek. Links en rechts van het kruis resp. Johannes de Evangelist met in de linkerhand zijn attribuut, de kelk waaruit een kleine slang kruipt en die hij met de rechterhand zegent, en de H. Catharina met het rad onder haar linkerarm.
Onder de Calvariescène een verknipte afbeelding van Christoffel, omziend naar het Christuskind, dat op zijn schouders is gezeten. Boven Christoffel een ornament van later datum.
Techniek: de schaakbordrand, de achtergrond en de nimbi zijn van gelegd en gehecht gouddraad, soms in reliëf. De kleding is van gelegd en gehecht goud- en zilverdraad. De figuur van Christus, de voeringen der mantels en het grasland zijn van zijde in ingrijpsteek en spansteek.
Opmerkingen
Zie voor de techniek en compositie ABM t2007, ABM t2149 en ABM t2150.
De kelk als attribuut van Johannes de Evangelist gaat terug op een apokrief verhaal betreffende de hogepriester Aristodemus van Ephese. Hij verklaarde zich bereid Christen te worden mits Johannes een vergiftigde drank zou drinken. De drank werd eerst toegediend aan twee ter dood veroordeelden, die daaraan onmiddellijk stierven. Johannes zegende de kelk dronk eruit zonder dat het gif hem deerde.
Literatuurverwijzingen
Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde [tekstboekje] (Paula Hertogh), 2015, cat. nr. 2.14
Titel
Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde [tekstboekje]
Auteursvermelding
tekst Paula Hertogh en Micha Leeflang ; redactie Kees van Schooten
Auteur
Paula Hertogh, Micha Leeflang, Kees van Schooten
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Museum Catharijneconvent
Jaar van uitgave
2015
Illustraties
ill.
Annotatie
Begeleidende teksten voor bezoekers van de gelijknamige tentoonstelling
Te zien op tentoonstelling
Het geheim van de Middeleeuwen : in gouddraad en zijde (Museum Catharijneconvent, 2015-04-10 t/m 2015-08-16)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
textielkunst(kerkelijk), borduurkunst
Exemplaarnummer
2015/324300-301
Verscholen onder gouddraad en zijde : onderzoek naar de ondertekening op laatmiddeleeuwse borduurkunst (Micha Leeflang), 2015, p. 69, afb.
Titel
Verscholen onder gouddraad en zijde : onderzoek naar de ondertekening op laatmiddeleeuwse borduurkunst
Auteursvermelding
Micha Leeflang
Auteur
Micha Leeflang
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Middeleeuwse borduurkunst uit de Nederlanden
Jaar van uitgave
2015
Paginering
64-69
Illustraties
ill.
Annotatie
Met noten
Te zien op tentoonstelling
Het geheim van de Middeleeuwen : in gouddraad en zijde (Museum Catharijneconvent, 2015-04-10 t/m 2015-08-16)
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
technisch onderzoek, paramenten, kleuren, cartons, borduurkunst, infrarood-reflectografie, ondertekeningen
L' art en Hollande au temps de David et Philippe de Bourgogne : trésors du musée national Het Catharijneconvent à Utrecht (Henri L.M. Defoer), 1993, p. 76, cat. nr. 21, kleurafb.
Titel
L' art en Hollande au temps de David et Philippe de Bourgogne : trésors du musée national Het Catharijneconvent à Utrecht
Auteursvermelding
red. H.L.M. Defoer, W.C.M. Wüstefeld ; [met bijdr. van H.L.M. Defoer...et al.]
Auteur
Henri L.M. Defoer, W.C.M. Wüstefeld, C.H.M. Linschoten, Tuuk Stam
Plaats van uitgave
Dijon, Parijs, Zwolle
Uitgever
Institut Néerlandais, Musée des Beaux-Arts de Dijon, Waanders Uitgevers
Jaar van uitgave
1993
Paginering
225
Illustraties
ill.
ISBN
90-6630-452-9
Annotatie
Met reg. en bibliogr.
Te zien op tentoonstelling
L'art en Hollande au temps de David et Philippe de Bourgogne (Institut Néerlandais, 1993-12-09 t/m 1994-01-31)
Materiaal
boek
-
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
93/643tent cat
Fasciculus temporum : arte tardo-medieval do Museu Nacional Het Catharijneconvent de Utreque (W.C.M. Wüstefeld), 1992, nr. 31, afb. 67
Titel
Fasciculus temporum : arte tardo-medieval do Museu Nacional Het Catharijneconvent de Utreque
Auteursvermelding
ed. H.L.M. Defoer e W.C.M. Wüstefeld[met bijdr. van H.L.M. Defoer...et al.]
Auteur
W.C.M. Wüstefeld, Henri L.M. Defoer, C.H.M. Linschoten, Tuuk Stam
Plaats van uitgave
Lissabon
Uitgever
Museu Calouste Gulbenkian
Jaar van uitgave
1992
Paginering
225
Illustraties
ill.
Annotatie
Met reg. en bibliogr.
Te zien op tentoonstelling
Fasciculus temporum : arte tardo-medieval do Museu Nacional Het Catharijneconvent de Utreque (Museu Calouste Gulbenkian, 1992-11-26 t/m 1993-02-07)
Materiaal
boek
-
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
92/600a300D-301D
Opmerkingen?