JOHANNES BAGELAAR (1696 - 1766)
Mathias de Visch, 1757
ABM s453

Bagelaar was predikant te Sluis en liet zich door de Vlaamse kunstenaar M. de Visch (1702 - 1757) portretteren als een echte achttiende-eeuwse dominee: met pruik, mantel en bef. De tekst die hij vasthoudt, Spreuken 18 : 10, luidt in de Statenvertaling: 'De Naam des Heren is een Sterke Toren; de rechtvaardige zal daarhenen lopen, en in een Hoog Vertrek gesteld worden', en verwijst naar een geschrift van Bagelaars hand.

zaaltekst vaste opstelling

2005

Niet in het museum te zien

ABM s453

schildering

Portret van Johannes Bagelaar (1696-1766)

Matthias de Visch (schilder)

1757

olieverf, doek

aankoop

1976

Uit cat. Utrecht 2002: Gesigneerd en gedateerd rechtsonder: M.de Visch. 1757. Rechtsboven Bagelaars familiewapen. Op het papier in zijn linkerhand het opschrift: Concio Practica / Ad / Prov: XVIII:10 (Praktische uiteenzetting bij Spreuken 18:10) verwijzend naar Bagelaars geschrift. Aanhangsel van een drieledig veels ints zakelyk Registertje, van de namen, eertitelen en eigenschappen van Jezus, van zijn volk en Gezanten, gepubliceerd in 1737.

Bagelaar is afgebeeld als predikant met bef en pruik als halffiguur, licht naar rechts gewend, binnen een ovale, geschilderde lijst. In zijn linkerhand houdt hij een papier met daarop het opschrift 'Concio Practica Ad Prov: XVIII:10' dat de geschilderde lijst oversnijdt. In de rechterbovenhoek het familiewapen Bagelaar, doorsneden A gedeeld (I:in goud op rood een zwaard verticaal geplaatst met de punt omhoog/ II: in blauw op goud drie sterren) en B (in zilver op blauw een heuvel). Rechts onder op de geschilderde lijst de signatuur 'M. de Visch' en de datering '1757'.

Johannes Bagelaar werd in 1695 geboren als zoon van Jan Bagelaar (1655-1726) en Agnes van den Velde (1660-1754) en droeg als naam eigenlijk 'Jan van de Velde Bagelaar'. Hij ging in 1715 theologie studeren te Utrecht en woonde vanaf dat jaar samen met zijn zuster Maria Bagelaar (1690-1720) op de buitenplaats Vijfhuizen te Zuilen. Hij werd proponent binnen de Classis Amsterdam, op 6 juli 1720 beroepen te Oud-Alblas, waar hij op 22 december van dat jaar werd bevestigd. Op 17 november 1735 beroepen door de gemeente Sluis, werd hij daar op 15 april 1736 bevestigd. Aldaar werd hem, met 1761, eervol emeritaat verleend, waarna hij zich te 's-Hertogenbosch vestigde waar hij op 24 september 1766 overleed. De tekst van de op het schilderij aangegeven bijbelplaats (Spreuken XVIII:10) luidt in de Statenvertaling "De Naam des Heeren is een sterke toren; de rechtvaardige zal daarhenen lopen, en in een hoog vertrek gesteld worden." Dit opschrift kan in verband gebracht worden met het "Aanhangsel van een drieledig veelsints zakelyk Registertje, van de namen, eertitelen en eigenschappen van Jezus, van zijn volk, en Gezanten." dat in 1737 te Dordrecht bij Joh. 't Hooft werd uitgegeven.

De schilder Matthias de Visch (Reningen 1702-Brugge 1765) was vanaf 1739 directeur van de Brugse academie en portretspecialist. Het formaat van dit doek komt vrijwel overeen met zijn portret van Henricus-Josephus van Susteren, bisschop van Brugge (Stedelijke Musea Brugge 0.1479).

De schilderijen van Museum Catharijneconvent  (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 267, afb.Vier eeuwen domineesland  (Niels H. Koers), 1997, p. 73, cat. nr. 5Levens van vromen : gereformeerd piëtisme in de achttiende eeuw  (Fred van Lieburg), 1991, p. 25, 39, 84-85, 238Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland, deel 5: Kleyn-Leyendecker  (J.P. de Bie), 1949, 1, p. 291-292Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek  (P.C. Molhuysen), 1911, 6, 1924, p. 66Jaarverslag Aartsbisschoppelijk Museum Utrecht , 1976, afb. 33

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!