Tekst
Kop van een Christusfiguur
Tweede helft 15de eeuw
Zandsteen
Inv. nr. ABM bs708
Lijdende Christus
Pierre de Grauw
1966
Terracotta
Inv. nr. StCC b23
Twee gezichten van Jezus, na zijn dood, maar nog voor zijn opstanding drie dagen later. Beiden spreken ze over hoop, al verschilt de toon. En beiden dragen hun ‘littekens’: onbedoelde beschadigingen tijdens het maken ervan of moedwillige verwoesting tijdens de Beeldenstorm.
De Jezus van De Grauw is zojuist gestorven aan het kruis. Hij oogt kalm, trots zelfs. Ook al brak zijn doornenkroon deels af toen een bronzen afgietsel werd gemaakt en besloot de kunstenaar dat niet te repareren. De Grauw drukt een overstijgen van het lijden uit: we hoeven op aarde niet te lijden om in de hemel te komen. Zowel in het hier en nu als in het hiernamaals moet een mens geluk nastreven.
De boodschap van de middeleeuwse Christuskop luidt juist: het ware geluk vind je in het hiernamaals en niet hier op aarde. De kop werd opgebaggerd uit de Maas bij Ravenstein (Noord-Brabant), maar komt oorspronkelijk uit een zogenaamd Heilig Graf. Dat was een levensgrote replica van Jezus in een open doodskist, omringd door zijn treurende dierbaren. Veel middeleeuwse kerken herbergden zo’n beeldengroep, die benadrukte hoezeer Jezus had geleden voor de verlossing van de mensheid.
soort tekst
zaaltekst tentoonstelling
voor tentoonstelling
Verstilde emotie : beeldhouwkunst uit heden en verleden
geschreven in
2004
Huidige locatie
Niet in het museum te zien
Objectnummer
StCC b23
Objectnaam
beeld
Titel
Lijdende Christus
Vervaardiger
Datering
1966
Materiaal
terracotta, koperlegering
Afmetingen
Verwervingsmethode
schenking
Verwervingsdatum
2004-06-25
Beschrijving
Het beeld toont het gelaat van de zojuist gestorven Christus aan het kruis.
Opmerkingen
Les yeux sont fermés/brûlés sous les coups d'un soleil noir/à l'heure de midi/les lèvres ont avalé le sale breuvage/elles ont goûté la mort/visage/que la paix a couronné. Tout est fini/tout peut commencer. Michel Jondot.
Uitgebeeld is het overstijgen van het lijden: men hoeft op aarde niet te lijden om in de hemel te komen. Het doel van het leven van Christus is de aankondiging van een nieuwe wereld. De mensen moeten gelukkig met elkaar zijn. De boodschap is: hoop. De kruisdood als verlossing van de erfzonde wordt verworpen => Bonhoeffer, Schillebeeckx, vrijheidstheologie.
Tekst Pierre de Grauw (in combinatie met ABM bs708):
De Christuskop in steen is gevonden, of liever gezegd: opgehaald uit de Maas. Zij was in de Franse revolutie in een woede-uitbarsting door anticlericale groepen afgehaald van een gekruisigde Christusfiguur. [Dit klopt inhoudelijk niet. Pierre heeft kennelijk e.e.a. vertaald naar de Franse situatie.] Het is een mooie, uitdrukkingsvolle plastiek. Pierre de Grauw boetseerde in rode klei eenzelfde lijdende Christuskop, kalm en ingetogen. Maar deze kop is alléén. Ik wil zeggen: hij maakt geen deel uit van een lichaam. Het is een soort portret, zoals de afdruk op de doek van Veronica. Pierre de Grauw is niet de enige die dergelijke beeldhouwwerken maakt. Het is niet moeilijk om de beweegredenen daarvan te ontdekken. Ofschoon de persoonlijkheid van iemand zich in het geheel van zijn lichaam uitdrukt, weerspiegelt het gelaat toch wel op een heel bijzondere wijze zijn gemoedsstemming: vreugde, ontmoediging, woede, etc. Die gemoedsstemmingen in beeld brengen via de schilder- of beeldhouwkunst is de taak van de kunstenaar. Daarbij moeten wij opmerken dat de oogopslag, de blik - le regard- toch wel heel erg belangrijk is - een soort uitdaging voor de beeldhouwer. Dat alles is de reden waarom Pierre de Grauw de lijdende Christus meerdere malen op die manier heeft uitgebeeld.
Opmerkingen?