Rembrandt van Rijn
De doop van de kamerling, ca. 1626
ABM s380

Rembrandt koos net als Hans van der Elburcht voor een verticaal formaat. Via het licht en de prominente handengebaren leidt Rembrandt ons door zijn voorstelling. Door de figuren te ‘stapelen’ en overbodige details weg te laten, vestigt hij alle aandacht op de doopscène. Waarschijnlijk liet Rembrandt zich voor de compositie inspireren door zijn Antwerpse tijdgenoot Rubens. De heldere kleuren tonen de invloed van zijn Amsterdamse leermeester Pieter Lastman.

zaaltekst tentoonstelling

Ode aan Antwerpen : het geheim van de Hollandse meesters

2023

Nu te zien

Klooster begane grond gang Zuid

ABM s380

schildering

Doop van de kamerling

Rembrandt (schilder)

1626

olieverf, paneel

aankoop (aankoop mogelijk gemaakt door de Vereniging Rembrandt)

1976

Gemonogrammeerd en gedateerd rechtsonder: <I>RHL</I> [Rembrandt Harmenszoon Leidensis] 1626.

Veel elementen uit deze compositie gaan terug op schilderijen met de Doop van de kamerling van Pieter Lastman, met name de versie in Karlsruhe uit 1623 (Staatliche Kunsthalle, inv. nr. 772; afb. Karlsruhe 1966, Bildband, p. 367).

Natuurwetenschappelijk onderzoek:
Verfmonsteronderzoek werd uitgevoerd door Karin Groen (Centraal Laboratorium Amsterdam). De monsters bevinden zich bij het RCE. Gedigitaliseerd onderzoeksmateriaal (in 2013 gedigitaliseerd): aanwezig in MCC (en te raadplegen via de website van de Rembrandt Database). Röntgenopnames, infraroodfoto's en foto's van tijdens de restauratie (door Marion Bosc, 2010) onder meer met ultravioletlicht aanwezig in MCC en te raadplegen via de website van de Rembrandt Database.
Het schilderij werd onderzocht met infraroodreflectografie (IRR) op 15 februari 2013 door Margreet Wolters (RKD) en Micha Leeflang (MCC) met de Hamamatsu. Het gehele schilderij is gedocumenteerd.

Schriftelijke mededeling Henri Defoer, maart 2025 (zie ABM s380_1.pdf): Rembrandts Doop van de kamerling kan reformatorisch geïnterpreteerd worden. Het bijbelverhaal illustreert de calvinistische leer omtrent de doop, die bij volwassenen pas plaatsvindt, nadat het geloof wordt beleden. Pas nadat de kamerling de schrift gelezen en begrepen had en zo tot geloof was gekomen, kon hij gedoopt worden. Het onderwerp van de Doop van de kamerling komt in de kunst van de vroege 17de- eeuwse Republiek der Verenigde Nederlanden opvallend vaak voor in vergelijking met de 16de eeuw en eerder en in vergelijking met kunst in contra-reformatorische landen. Dit lijkt samen te hangen met het calvinistische karakter van de Republiek.

Master I.S. : enigmatic contemporary of Rembrandt  (Janneke van Asperen), 2025, p. 39, 57-59, plate 47'Many shall come from the East and West' : baptism annoucements of African and Asian reformed christians in the eighteenth-century Dutch Republic  (Vincent Laarman), 2025, p. 26-27, afb.From Antwerp to Amsterdam : painting from the sixteenth and seventeenth centuries  (Micha Leeflang), 2023, cat. 66, p. 309-311, afb.Van Antwerpen naar Amsterdam : schilderkunst uit de zestiende en zeventiende eeuw  (Micha Leeflang), 2023, cat. 66, p. 309-311, afb.Sprekende objecten  (Anite Haverkamp), 2021, p. 26, afb.Jonge Rembrandt : rising star  (Christopher Brown), 2020, p. 147, afb.Zwart in Rembrandts tijd  (Elmer Kolfin), 2020, p. 89-90, afb. 59De aankoop van Rembrandts Doop van de kamerling (deel 2)  (Henri Defoer), 2020, p. 26-28, afb.Het Woord in beeld en taal : de contextualisatie van het christelijk geloof  (Pieter R. Boersema), 2020, afb. 11.c, p. 201-205Leiden circa 1630 ; Rembrandt emerges  (Jacquelyn N. Coutré), 2019Glaube und Geschlecht - Gender Reformation  (Eva Labouvie), 2019, p. 295, afb. 15De ontdekking van Rembrandts Doop van de kamerling (deel 1)  (Henri Defoer), 2019Young Rembrandt  (Christopher Brown), 2019, p. 147 afb.Rococo and religion: a room for Hernhutters in an Amsterdam canal house  (Josephina de Fouw), 2017, p. 35-37, afb. 8Rembrandt's paintings revisited : a complete survey : a reprint of A corpus of Rembrandt Paintings VI  (Ernst van de Wetering), 2017Sporen van slavernij in Leiden  (Gert Oostindie), 2017, p. 66-67, afb.Rembrandt's religious prints : the Fedderson Collection at the Snite Museum of Art  (Charles M. Rosenberg), 2017, p. 418, fig. 1Een glimp van de hemel : het geheim van Rembrandts geloof  (Jan Riemersma), 2017, p. 84-85, afb. 31Rembrandt's rivals : history painting in Amsterdam, 1630-1650  (Eric Jan Sluijter), 2014, p. 309-310, afb. V-65Allemaal mannen : 21 bijbelse portretten : met afbeeldingen uit de collecties van Museum Catharijneconvent  (Nico ter Linden), 2014, p. 28, afb.Rembrandt and the Dutch Golden Age  (Ildikó Ember), 2014, p. 326-327, cat. nr. 81 en p. 567, noten'Inter-institutional - multidisciplinary - ever-growing' : Museum Catharijneconvent in The Rembrandt Database  (Carolijn Mensing), 2013, p. 21, tekstEthiopia : the land of wonders  (Gania Dolev), 2013, p. 18, afb.Traits of tolerance : religious tolerance in the Golden Age  (Xander van Eck), 2013, p. 72, afb. 49Vormen van verdraagzaamheid : religieuze (in)tolerantie in de Gouden Eeuw  (Xander van Eck), 2013, p. 72, afb. 49A succession of wishes : the triptych of the Baptism of Christ by Gerard David  (Junko Ninagawa), 2013, p. 30, afb.Textbook highlights Museum Catharijneconvent (2013) , 2013, nr. 313De Gouden Eeuw : proeftuin van onze wereld  (Hans Goedkoop), 2012, p. 120, afb. 2La Patine du temps  ( Brunel), 2011Nederland  (Gerard M.L. Harmans), 20092000 jaar Nederlanders hun geloof en de kunst  (Yvonne Bleyerveld), 2009, p. 637, afb.Das Zeitalter Rembrandts  (Klaus Albrecht Schröder), 2009, p. 142-143, cat. nr. 63, afb.Rembrandt in nieuw licht  (Ernst van de Wetering), 2009, p. 25, afb. 19Textbook highlights Museum Catharijneconvent (2009) , 2009125 jaar openbaar kunstbezit : met steun van de Vereniging Rembrandt  (P. Hecht), 2008, p. 147, afb. 204, p. 216 nt. 5, p. 220 nt. 91, p. 221, nt. 111Rembrandt, een jongensdroom : 17de eeuwse Nederlandse schilderkunst : de collectie Kremer  (Peter van der Ploeg), 2008, p. 174-176, afb. 1Jaarverslag Museum Catharijneconvent 2007 , 2008, p. 8, afb.Othello, the Moor of Venice : texts and contexts  (William Shakespeare), 2007, p. 172-174, afb. 11Utrecht  (Bartho Hendriksen), 2007, p. 68Christendom in Nederland : topstukken uit Museum Catharijneconvent  (Babette Hellemans), 2006, p. 68, afb. 63De Utrechtse schilderkunst in de Gouden Eeuw : honderd schilderijen uit de collectie van het Centraal Museum Utrecht  (Jos de Meyere), 2006, p. 54, afb. 9.1Christianity in the Netherlands : highlights from Museum Catharijneconvent  (Babette Hellemans), 2006Rembrandt de evangelist , 2006, p. 53-55, afb.Bewaar de schoonheid : topstukken van religieuze kunst in het aartsbisdom Utrecht  (Maria ter Steeg), 2006, p. 54-55, afb.Het Rembrandtboek  (Ben Broos), 2006, p. 24, afb.Textbook highlights Museum Catharijneconvent (2006) , 2006, p. 8God van Rembrandt : Rembrandt als commentator van de godsdienst van zijn tijd  (Gerda Hoekveld-Meijer), 2005, p. 55-61, afb.Rembrandts Leidse tijd 1606-1632  (Roelof van Straten), 2005, p. 48, 51, afb. 50Rembrandt 400 jaar , 2005De Bijbel met werk van Rembrandt [De nieuwe bijbelvertaling] , 2005, cassette, NT p. 139Goddelijk geschilderd : honderd meesterwerken van museum Catharijneconvent  (Henri Defoer), 2003, p. 12, 150-154, afb.Rembrandt Rembrandt [Frankfurt]  (Jeroen Giltaij), 2003, p. 22-23, 30-33, cat. nr. 1Verborgen verhalen : betekenissen van Vlaamse & Nederlandse schilderijen 15e - 18e eeuw  (Annemarie Vels Heijn), 2003, p. 204-205, afb.Rembrandt Rembrandt [Kyoto]  (Jeroen Giltaij), 2002, p. 12, p. 24-27, cat. nr. 1De schilderijen van Museum Catharijneconvent  (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 2, 13, 248, 474, afb.Een keuze uit 20 jaar verzamelen  (Helen Wüstefeld), 2001Hart voor het Catharijneconvent : verzamelen voor de geschiedenis van het christendom in Nederland  (Teio Meedendorp), 2001, afb.Rembrandts eerste Amsterdamse periode  (Ben Broos), 2000, p. 3Museum Catharijneconvent : een keuze uit de mooiste werken  (Niels H. Koers), 2000, p. 58, afb.Rembrandt's eyes  (Simon Schama), 1999Bibeln : med bilder av Rembrandt van Rijn : Bibelkommissionens översättning , 1999, p. 104Rembrandt : the painter at work  (Ernst van de Wetering), 1997, p. 14-15, 27-28, afb.Kleinood en aanstoot : de Honderdguldenprent en andere bijbelse historiën van Rembrandt  (Willem L. Meijer), 1995, p. 56Blacks in the Dutch world : the Evolution of Racial Imagery in a Modern Society  (Allison Blakely), 1993, p. 93Route langs 36 topstukken : Museum Het Catharijneconvent Utrecht , 1992, nr. 29, afb.De familie van de schilder Pieter Lastman (1583-1633) : een vermaard leermeester van Rembrandt van Rijn  (Sebastien Dudok van Heel), 1991De bijbel in huis : bijbelse verhalen op huisraad in de zeventiende en achttiende eeuw  (Tanja Kootte), 1991, p. 83, cat. nr. 1; p. 6 en 43, afb.Rembrandt in Nederland : met dank aan de Vereniging Rembrandt  (Xander van Eck), 1991, p. 9-10Cultural heritage in The Neteherlands , 1990, p. 38, afb.Rembrandt [1990]  (Marc le Bot), 1990, p. 23Bijbelschilderkunst rond Rembrandt  (Robert Schillemans), 1989, p. 17-22, cat. nr. 1, afbRoute langs dertig topstukken : Museum het Catharijneconvent Holland [3e dr. 1989] = Walk along thirty highlights [3de dr. 1989] , 1989, nr. 26, afb.Dr. D.P.R.A. Bouvy en zijn Catharijneconvent, 2  (Niels H. Koers), 1989, p. 4Rembrandt  (Christian Tümpel), 1986, p. 16, 50, 380 nt. 65Nieuw licht op de Gouden Eeuw : Hendrick ter Brugghen en tijdgenoten  (Albert Blankert), 1986, p. 57-58, afb. 52Rembrandt : zijn leven, zijn schilderijen : een nieuwe biografie met alle beschikbare schilderijen in kleur afgebeeld  (Gary Schwartz), 1984, p. 40-42, afb. 20Rijksmuseum Het Catharijneconvent = State Museum Het Catharijneconvent , 1983, p. 83, afb.Tekst en uitleg [1982]  (Henri Defoer), 1982, p. 72, afb.A corpus of Rembrandt paintings  (Josua Bruyn), 1982Tekst en uitleg [1979] , 1979, p. 74, afb.Filippus : gereformeerd traktaatgenootschap1878-1978  (J. van Gelderen), 1978, omslagRembrandt van Rijn : de doop van de de kamerling  (Henri Defoer), 1977Rembrandts Musicerende gezelschap: een vanitas-alegorie  (Laurens J. Bol), 1977, nt. 1De jonge Rembrandt aan het werk : materiaalgebruik en schildertechniek van Rembrandt in het begin van zijn Leidse periode  (Ernst van de Wetering), 1977, p. 52-53Rembrandt doorgelicht : nieuw kunsthistorisch onderzoek  (Ernst van de Wetering), 1977, afb. 100-102De doop van de kamerling door Rembrandt van Rijn : correspondentie met betrekking tot de opname van het schilderij in de collectie van Rijksmuseum Het Catharijneconvent in 1976  (Henri Defoer), 1976Geschildert tot Leyden anno 1626 , 1976, p. 64-66, cat. nr. S25, afb.Jaarverslag Aartsbisschoppelijk Museum Utrecht , 1976

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!