Christus met de apostelen Matteüs en Judas Taddeüs
Atelier Meester van Elsloo, ca. 1520
ABM bh289-291

Apostel Paulus
Opper-Gelre, ca. 1460-1470
ABM bh379

De drie beelden links maakten oorspronkelijk deel uit van een reeks van dertien, bestaande uit Christus en zijn twaalf apostelen. Christus wordt voorgesteld als Salvator Mundi, de Verlosser van de Wereld. Hij draagt een globe en maakt een zegenend gebaar. Apostel Judas Taddeüs houdt een boek vast en Matteüs draait zijn hoofd geheel naar links. De beweeglijke houding van de apostelen en hun woeste koppen met hoge jukbeenderen doen vermoeden dat deze beelden in het atelier van de Meester van Elsloo in Opper-Gelre zijn gemaakt. Het rechter beeld van Paulus werd mogelijk eveneens in deze regio vervaardigd.

zaaltekst vaste opstelling

2011

Nu te zien

Klooster begane grond Refter

ABM bh290

beeld

Christus als Salvator Mundi

Meester van Elsloo (Opper-Gelre)

1500 - 1529

eikenhout, verf

schenking

1882-03-29

Christus is staande voorgesteld, rustend op zijn linkerbeen. Hij heeft zijn door lange lokken omgeven gelaat iets naar rechts gewend. In zijn linkerhand draagt hij de wereldbol, zijn nu verdwenen rechterhand was zegenend opgeheven.

Hij is gekleed in een tunica met wijde hals, die tot over zijn voeten en de grond afhangt. Zijn wijde mantel is teruggeslagen over zijn rechterschouder en opgenomen onder zijn linkerarm. De stof vormt aan de zijkanten reeksen onregelmatig gebroken plooien.

Resten polychromie:
Sporen witte grond. Sporen rood op het kleed. Blauw op de binnenkant van de mantel. Sporen van een roodbruinige laag (bolus?) op de buitenzijde van de mantel. Aan de binnenzijde van de terugslagplooi aan de achterkant een rest blauw/zwart, waaronder een bolusachtig rood met enkele zwarte lijnen.

Techniek:
Aan de achterzijde bewerkt. De kern ligt links achter in het werkblok. Het onderste gedeelte van de achterzijde is afgevlakt en vertoont beitelsporen. Noesten: aan de achterzijde links, in de borst en in de rug bovenaan. De irissen zijn aangeduid.
Werkbanksporen: Het standvlak is niet geheel zichtbaar door erop gespijkerde spieën; in het midden boven op het hoofd een klein, ondiep gaatje.
Oorspronkelijke bevestiging: twee gaten onder elkaar van een metalen kram (?).

Staat:
Er zijn spieën aangebracht in de rechterzijde van het hoofd. De mantelplooi is aangevuld onder de linkerhand. Overlangse invoegingen in de noest op de borst en in de mantel rechts onderaan. Er is een stuk aangevuld in de plooien van het kleed links onderaan. Het restant van de voet is daar afgezaagd (lijmresten van een aanvulling). Eveneens hout- en lijmresten op het standvlak van een ooit toegevoegde grond. Aan de achterzijde is een mantelplooi aangevuld. Op het standvlak zijn drie moderne spietjes gespijkerd.
Afgebroken: de rechterhand (modern gat en drie afgebroken spijkers in het breukvlak). Enkele stukjes uit de rand van de tunica, de mantelrand en het haar.
Ontbreken: De grond? Het kruisje op de wereldbol (gaatje aanwezig).
Het beeld is gescheurd bij de noesten op borst en rug. In de rug enkele spijkergaatjes en onder het midden twee ronde gaatjes. Op het standvlak vele spijkergaatjes op de rand.
Aan de achterzijde onderaan een modern schoefoog.
Wat verspreide houtwormgaatjes- en gangen aan de voorzijde.

Zie voor de algemene literatuur ABM bh289.

Kollaard 1996: betreft de wereldbol.

Op de foto in Vogelsang 1911 zijn een later toegevoegde grond met rechtervoet, en de later toegevoegde rechterhand nog aanwezig.

De Meester van Elsloo : van eenling tot verzameling  (L. Hendrikman), 2019, p. 167A masterly hand : interdisciplinary research on the Late-Medieval sculptor(s) Master of Elsloo in an international perspective : proceedings of the conference held at the Royal Institute for Cultural Heritage in Brussels on 20-21 October 2011  (Famke Peters), 2013, p. 26-27, afb. 1.17a en p. 206-213, tekstHout- en steensculptuur van Museum Catharijneconvent, ca. 1200-1600  (Marieke van Vlierden), 2004, p. 14, 109, 208, 316, 317, 318, 356, 357, 358, 362, 367De bol als attribuut  (U.H. Kollaard), 1996A netherlandish Saint Andrew from Cleves  (Sara Jane Pearman), 1980, p. 310-326, m.n. p. 319, afb. 12Meester van Elsloo, Oppergelders beeldsnijder, XVIde eeuw [Horst]  (W.Th.M. Hendriks), 1974, p. 10, afb. 4Herbst des Mittelalters : Spätgotik in Köln und am Niederrhein , 1970, nr. 204Beeldhouwkunst : Aartsbisschoppelijk Museum Utrecht  (Désiré Bouvy), 1962, cat. nr. 213Houten beelden : de houtsculptuur in de Noordelijke Nederlanden tijdens de late middeleeuwen  (J.J.M. Timmers), 1949, p. 36-37De middeleeuwsche beeldhouwkunst in de Noordelijke Nederlanden  (Désiré Bouvy), 1947, p. 189Het Gildeboek : orgaan van het Sint Bernulphusgilde : gedenkboek 1919-1929 , 1929, p. 174Holzskulptur in den Niederlanden, 1: das Erzbischöfliche Museum zu Utrecht  (W. Vogelsang), 1911, nr. 98b, pl. XICatharijnebrief : magazine van Museum Catharijneconvent Utrecht , 54 (1996), p. 14-16

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!