Familie op bedevaart in Heiloo
Gerrit Pietersz. de Jongh, 1630
BMH s473b

Een bedevaart kan naast een vrome plicht een aangenaam uitstapje zijn, zo laat dit schilderij zien. Kinderen brengen bloemen naar hun ouders die welvoorzien zijn van gebedenboekjes en rozenkransen. Moeder houdt een korf etenswaren in haar hand.
Achter het gezin trekken pelgrims rond de ruïne van het Mariaheiligdom in Heiloo. Sommige offeren geld in een offerblok.
Het Noord-Hollandse Heiloo wordt aan het begin van de zeventiende eeuw populair als bedevaartplaats. Maria zou verschenen zijn tussen de puinhopen van de in 1573 verwoeste kapel Maria-ter-Nood.

zaaltekst vaste opstelling

2006

Niet in het museum te zien

BMH s473b

schildering

Portret van een familie voor de ruïne van de kapel van Onze-Lieve-Vrouw ter Nood te Heiloo

Gerrit Pietersz. de Jong (schilder)

1630

olieverf, paneel

schenking

1874

Gesigneerd en gedateerd op de steen onder de hoed op de voorgrond: G. de jongh 1630. Linksonder het opschrift: Uterque aetatis.30 (Beiden 30 jaar oud), verwijzend naar de leeftijd van het niet geïdentificeerde echtpaar; rechtsonder: De Capelle van onse L vrou / te Runx putten tot / heyloo in Oesdom. In het midden van de ruïne is de vage verschijning zichtbaar van Maria omgeven door een stralenkrans en met het kind op haar arm.

Het paneel toont de situatie vóór de afbraak van de kapelruïne in 1637 en zal dan ook direct of indirect model hebben gestaan voor de talrijke latere voorstellingen van deze bedevaartsplaats met eenzelfde bouwval (zie BMH s430). Een letterlijke kopie naar BMH s473b uit ca. 1910 bevindt zich in Heiloo (Stichting Onze-Lieve-Vrouw ter Nood, afb. in Utrecht 1997-2, p. 104).

Katholieken tegen de Paus  (Thomas von der Dunk), 2023Katholiek in de Republiek : de belevingswereld van een religieuze minderheid 1570-1750  (Carolina Lenarduzzi), 2019, p. 105, afb.Werk, bid & bewonder , Een nieuwe kijk op kunst en calvinisme  (Marianne Eekhout), 2018Grensoverschrijdende katholieke claims : de grenzen tussen publieke en private ruimte voor sacrale doeleinden in de zeventiende-eeuwse Republiek  (Carolina Lenarduzzi), 2017, p. 121, afb. 4Traits of tolerance : religious tolerance in the Golden Age  (Xander van Eck), 2013, p. 56, afb. 34Vormen van verdraagzaamheid : religieuze (in)tolerantie in de Gouden Eeuw  (Xander van Eck), 2013, p. 56, afb. 34Aan plaatsen gehecht : katholieke herinneringscultuur in Nederland  (Jan Jacobs), 2012, p. 60, afb.Maria tussen de muurbrokken : het putje in Heiloo  (Ottie Thiers), 2012, p. 60, afb.Pelgrims : onderweg naar Santiago de Compostela  (Dirk Aerts), 2011, p. 23, afb.Onze Lieve Vrouw Ter Nood door de eeuwen heen  (Piet Kuijper), 2009, p. 6, afb.2000 jaar Nederlanders op pelgrimstocht  (Peter Jan Margry), 2009, p. 444, afb.Tachtigjarige Oorlog : opstand en consolidatie in de Nederlanden (ca. 1560-1650)  (S. Groenveld), 2008, p. 387, afb.De jonge Rembrandt onder tijdgenoten : godsdienst en schilderkunst in Leiden en Amsterdam  (Sebastien Dudok van Heel), 2006, afb. 14Het bijzondere van Holland : een geschiedenis van Holland in 25 verhalen  (E. Beukers), 2005, p. 56-57, afb.Time and transformation : in seventeenth-century Dutch art  (S.D. Kuretsky), 2005, p. 33, afb.'t Putje van Heiloo : bedevaarten naar O.L. Vrouw ter Nood  (Ottie Thiers), 2005, p. 25, afb.Goddelijk geschilderd : honderd meesterwerken van museum Catharijneconvent  (Henri Defoer), 2003, p. 168-170, afb.De schilderijen van Museum Catharijneconvent  (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 211, afb., 334De oudste kerken van Holland : van kerstening tot 1300  (Elizabeth den Hartog), 2002, p. 44, afb.Embodied belief : ten essays on religious culture in Dutch history  (Willem Frijhoff), 2002, afb. 5.2Kunst met een verhaal : een keuze uit twee musea  (Arno Fafié), 2000, p. 43-46, afb.Geloven in verdraagzaamheid? : voorwerpenlijst  (Tanja Kootte), 1998, cat. nr. 1201648 Vrede van Munster : feit en verbeelding  (Jacques Dane), 1998, afb. 83Beeldenstorm 2 : close-ups van kunst uit Nederlandse musea  (Henk van Os), 1998, p. 111, afb.Bedevaartplaatsen in Nederland, 1: Noord- en Midden-Nederland  (Peter Jan Margry), 1997, p. 65 afb., vgl. p. 454-459De zestiende- en zeventiende-eeuwse schilderijen van het Stedelijk Museum Alkmaar : collectie-catalogus  (Sandra de Vries), 1997, p. 38, afb. 35Bedevaarten in Nederland  (Casper Staal), 1997, cat. nr. H3Huisgenoten des geloofs : was de samenleving in de Republiek der Verenigde Nederlanden verzuild?  (S. Groenveld), 1995, p. 39Een prent, een damesbeursje en een bord  (Tanja Kootte), 1994, p. 10, afb.A cultural history of gesture from Antiquity to the present day  (Jan Bremmer), 1991, p. 228-229, afb.'Bedevaart' en 'pelgrimstocht' in Nederland : over oude termen en nieuwe methoden in bedevaartonderzoek  (P.A.J.S. Berbée), 1986, p. 178, afb.Portretten van echt en trouw : huwelijk en gezin in de Nederlandse kunst van de zeventiende eeuw  (E. de Jongh), 1986, p. 212-214, cat. nr. 46, afb.Sieraden nader bekeken aan de hand van advertenties uit de Amsterdamse Courant tussen de jaren 1672 en 1740  (M.G.A. Schipper-van Lottum), 1984, p. 442-444, afb.Tekst en uitleg [1982]  (Henri Defoer), 1982, p. 67, afb.De Runxputte en Onze Lieve Vrouw ter Nood : een bekend bedevaartsoord te Heiloo  (J. Bertrand), 1980, p. 11-12De bedevaartsplaats Heilo in de winter van 1713 op 1714  (Marie-José van der Dun), 1960, vgl.Verkorte gids in het Bisschoppelijk Museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis vooral van Nederland en meer byzonder van het Haarlemsche Bisdom te Haarlem, St. Jansstraat 79 [1923] , 1923, p. 35, cat. nr. 263Gids in het Bisschoppelijk Museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral van Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche bisdom te Haarlem, St. Jansstraat No. 79 [1913]  (Jacobus Joannes Graaf), 1913, p. 193, cat. nr. 263Onze Lieve Vrouw ter Nood, onder Heilo  (J.A.F. Kronenburg), 1909, vgl.Onze Lieve Vrouw ter Nood onder Heiloo  (P. Stroomer), 1907, afb.Onze Lieve Vrouw ter Nood onder Heiloo  (P. Stroomer), 1907Gids in het Bisschoppelijk Museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral van Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche bisdom te Haarlem, St. Jansstraat No. 79 [1900]  (Jacobus Joannes Graaf), 1900, p. 70, cat. nr. 354aGids in het Bisschoppelijk Museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral van Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche bisdom te Haarlem, Kruisweg No. 59 [1888]  (Jacobus Joannes Graaf), 1888, p. 80, cat. nr. 354aGids in het Bisschoppelijk Museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral van Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche bisdom te Haarlem Kruisweg No. 59 [1878] , 1878, p. 60, cat. nr. 376Heilige plaatsen in het bisdom van Haarlem  (Jacobus Augustinus de Rijk), 1873, vgl.Ach lieve tijd : tien eeuwen Alkmaar, 6: De Alkmaarders en hun reislust  (Menno van der Laan)

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!