Twee aurifriezen van een dalmatiek met Petrus en Maria Magdalena en losse figuurtjes van Johannes en Catharina
Jacob van Malborch, 1504
Utrecht, Museum Catharijneconvent, ABM t2165a01-a02, ABM t2165b01-b02

In de uitsparingen staan de attributen van de figuren die ingevoegd moeten worden. Een kelk voor Johannes de Evangelist en een rad voor Catharina.

zaaltekst tentoonstelling

Het geheim van de Middeleeuwen : in gouddraad en zijde

2015

Niet in het museum te zien

ABM t2165b2

borduursel, aurifries, fragment

Beeldje van aurifries met H. Johannes, behorend bij ABM t2165b1

Jacob van Malborch (Utrecht) naam vervaardiger onzeker

1504

floszijde, gouddraad

oud bezit

De losse Johannesfiguur heeft oorspronkelijk vastgezeten op ABM t2165b1. Samen met het aurifries ABM t2165a1 en het borduurfragment ABM t2165a2 heeft het deel uitgemaakt van het borduurwerk op de sierstrook van een dalmatiek. Johannes wordt afgebeeld in een ruimvallend gewaad en ruime mantel. Met de linkerhand houdt hij een kelk vast, welke hij met de rechterhand zegent.

Techniek: zie ABM t2165a1.

Zie ABM t2165a1. Evenals het fragment met Catharina (ABM t21651a2) is de Johannesfiguur identiek met die op borduurwerk op de mouw van een der dalmatieken van David van Bourgondië (OKM t90a). Het borduurwerk werd in 1504 vervaardigd door de Utrechtse borduurwerker Jacob van Malborch (Bodt 1991, p. 9-13). Het attribuut van Johannes, de kelk, verwijst naar zijn hoedanigheid als apostel. Ze is afkomstig van een apokrief verhaal, dat ook in de Legenda Aurea is opgenomen: de opperpriester van Ephese, Aristodemus, zou bereid zijn geweest zich te bekeren als Johannes een giftige drank zou drinken zonder daarvan schade te ondervinden. Johannes maakte een kruisteken over de miskelk en dronk er uit zonder nadelige gevolgen. In deze weergave ontbreekt de uit de kelk kruipende kleine slang, die het gif/de duivel symboliseert.

Die spätmittelalterlichen Stickereien im Kirchenschatz der St. Martinikirche in Emmerich am Rhein im europäischen kontext : fallstudie zum Herstellungsprozess, zur Verarbeitung und zum funktionalen Kontext von Bildstickereien aus Köln, den nördlichen Niederlanden und Westfalen  (Stephan Kuhn), 2016, p. 62-63 ; p. 198, afb. 61 ; p. 199, afb. 62 ; p. 200, afb. 63Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde [tekstboekje]  (Paula Hertogh), 2015, cat. nr. 3.2Middeleeuwse borduurkunst uit de Nederlanden  (Micha Leeflang), 2015, cat. nr. 50, p. 201-203, afb.Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde  (Micha Leeflang), 2015, p. 7, afb.Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde  (Micha Leeflang), 2015, p. 7, afb.Reiche Bilder : Aspekte zur Produktion und Funktion von Stickereien im Spëtmittelalter : Beiträge der Internationalen Fachtagung des Deutschen Textilmuseums Krefeld und des Zentrums zur Erforschung antiker und mittelalterlicher Textilien an de Fachhochschule Köln (20.-21.November 2008)  (Uta-Christiane Bergemann), 2010, p. 15, 19, afb. 9Gratia Dei : les chemins du Moyen Âge  (Didier Méhu), 2003, p. 82, afb.Mit Goldfaden und Seide : Kirchliche Stickereien der Spätgotik  (Marie-Luise Schnackenburg), 2000, cat. nr. 8, afb.Borduurwerkers aan het werk voor de Utrechtse kapittel- en parochiekerken 1500-1580  (Saskia de Bodt), 1991, afb. 14Schilderen met gouddraad en zijde  (Saskia de Bodt), 1987, cat. nr. 60, afb.Religieus kunstnaaldwerk : oud en modern , 1950, cat. nr. 6Laat Gotisch Borduurwerk in Nederland  (Béatrice Jansen), 1948, p. 149

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!