Twee aurifriezen van een dalmatiek met Petrus en Maria Magdalena en losse figuurtjes van Johannes en Catharina
Jacob van Malborch, 1504
Utrecht, Museum Catharijneconvent, ABM t2165a01-a02, ABM t2165b01-b02

In de uitsparingen staan de attributen van de figuren die ingevoegd moeten worden. Een kelk voor Johannes de Evangelist en een rad voor Catharina.

zaaltekst tentoonstelling

Het geheim van de Middeleeuwen : in gouddraad en zijde

2015

Nu te zien

Klooster begane grond Kleine Utrechtzaal

ABM t2165a1

borduursel, aurifries, fragment

Aurifries met beeldje van H. Petrus

Jacob van Malborch (Utrecht) naam vervaardiger onzeker

1504

floszijde, gouddraad

oud bezit

De geborduurde strook is afkomstig van een dalmatiek en telt twee velden. Deze bevatten oorspronkelijk onder gotisch gewelfde baldakijnen met kantelen en aan weerskanten een boogvenster, twee heiligenfiguren, waarvan alleen de bovenste nog op het borduurwerk vastzit. Dit is, staande op een tegelvloertje en tegen een gedamasceerde achtergrond, de apostel Petrus, gehuld in een kleed en ruimvallende mantel. Hij houdt in de rechterhand zijn attribuut, de sleutel, in de linker een gesloten boek. De figuur van de heilige daaronder is van het aurifries losgeraakt. Op de zichtbaar geworden linnen ondergrond is vluchtig met inkt een attribuut geschetst, een rad, waaruit blijkt dat deze plaats bestemd was voor een beeltenis van de H. Catharina, in dit geval ABM t2165a2. Daaronder met inkt de letters I.F.I.S.

Techniek: baldakijnen en achtergrond zijn van gelegd gouddraad, ten dele opgehoogd en gehecht met zijde. De vloeren zijn van gelegde zijde, gehecht met gouddraad. De mantel van Petrus is in de lazuursteek geborduurd, de overige kleding met zijde in ingrijpsteek. De gezichten en handen zijn met zijde in point miniature uitgevoerd, de haren in kettingsteek.

Waarschijnlijk is het aurifries, samen met de fragmenten ABM t2165a2, ABM t2165b1 en ABM t2165b2 vervaardigd in het atelier van de Utrechtse borduurwerker Jacob van Malborch, werkzaam tussen 1500 en 1525. Uit archivalia blijkt, dat deze Utrechtse borduurwerker voor de Janskerk in 1504 "..vier mouwstucken.." voor twee gouden tunieken borduurde "..mit beelden redelicke breet." (Bodt 1991, p. 28. Een suggestie voor de betekenis van de letters I.F.I.S. (deed Saskia de Bodt mondeling in 1987: "I(acobus) F(ecit) I(pse) S(anctam)" (Jacob maakte deze heilige). Ook onder de figuur van Petrus, gedeeltelijk losgeraakt, zijn op de uitgespaarde ondergrond dezelfde letters met inkt aangebracht, alsmede een tekening van zijn attribuut, een sleutel. Het borduurfragment is groter dan de uitsparingen in de linnen ondergrond. Mogelijk was er eerder een andere Petrus op aangebracht.

Die spätmittelalterlichen Stickereien im Kirchenschatz der St. Martinikirche in Emmerich am Rhein im europäischen kontext : fallstudie zum Herstellungsprozess, zur Verarbeitung und zum funktionalen Kontext von Bildstickereien aus Köln, den nördlichen Niederlanden und Westfalen  (Stephan Kuhn), 2016, p. 206, afb. 68Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde [tekstboekje]  (Paula Hertogh), 2015, cat. nr. 3.2Borduurkunst naar ontwerpen van Noord-Nederlandse schilders  (Henri L.M. Defoer), 2015, p. 34-35, afb.Middeleeuwse borduurkunst uit de Nederlanden  (Micha Leeflang), 2015, cat. nr. 50, p. 201-203, afb.Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde  (Micha Leeflang), 2015, p. 7, afbHet geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde  (Micha Leeflang), 2015, p. 7, afb.Genealogie van het geslacht Van Malburg : Dordrecht, Bommelerwaard, Utrecht, Gorinchem : deel 1  (L.M. van der Hoeven), 2011Genealogie van het geslacht Van Malburg : Dordrecht, Bommelerwaard, Utrecht, Gorinchem : deel 2  (L.M. van der Hoeven), 2011L' Église en broderie : ornements liturgiques du Musée national de la Renaissance  (M.-A. Privat-Savigny), 2005, p. 47, fig. 30Gratia Dei : les chemins du Moyen Âge  (Didier Méhu), 2003, p. 81, 83, afb.Borduurwerkers aan het werk voor de Utrechtse kapittel- en parochiekerken 1500-1580  (Saskia de Bodt), 1991, afb. 14Schilderen met gouddraad en zijde  (Saskia de Bodt), 1987, cat. nr. 60, afb.Laat Gotisch Borduurwerk in Nederland  (B.M.L.J.M. Jansen), 1948, p. 149

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!