Vierde statie: Christus valt
Anoniem, ca. 1530
ABM bs623

In dit zandstenen reliëf is Christus’ eerste val te zien. Het leed is van het met de doornenkroon gekroonde hoofd van Christus af te lezen. Deze smartelijke scène is niet gebaseerd op de bijbeltekst van Matteüs, maar speelde wel een belangrijke rol in de inleving van de laat-middeleeuwse gelovige. De pijn van Christus wordt extra benadrukt door de soldaat linksboven; deze staat klaar om Jezus met een knots te slaan.

voor publicatie

2011

Nu te zien

Kruiswegkelder

ABM bs623

beeld, reliëf, kruisweg

Vierde statie: Christus valt van de trap van het huis van Pilatus

onbekend (Westfalen)
onbekend (Münster) plaats vervaardiging onzeker

1525 - 1534

Baumberger steen, verf

schenking

1870-08-28

In het midden van de voorstelling valt Christus naar rechts van een op twee rondbogen rustende trap. Met zijn linkerhand omvat hij de dwarsbalk van het kruis, waarop verdiept de stralen van zijn aureool te zien zijn. Met zijn rechterhand grijpt hij de op één na onderste trede van de trap. Op de trap en op de rotsachtige grond ervoor staan drie soldaten. De rechter is bijna frontaal afgebeeld en omvat de dwarsbalk van het kruis met beide handen. De soldaat achter hem pakt de bovenste dwarsbalk beet met zijn rechterhand en draagt in de linker een degen of puntige stok, die hij op zijn schouder laat rusten. Meer naar links, achter het kruis, staat de derde soldaat met de rug naar de beschouwer gekeerd. Hij heeft zijn hoofd ver omgedraaid en heft met beide handen een knots hoog op om er Christus mee te slaan.
De grond is aangeduid met zigzaggroeven in parallelle, verticale banen.

Omlijsting als ABM bs619.

Christus is gekleed in een lang, met een koord gegord gewaad. Op het hoofd draagt hij de doornenkroon. De man rechts is gekleed in een kort, gegord gewaad (paltrok) met V-vormige halsuitsnijding waarin de rechte rand van het onderkleed zichtbaar is. Hij draagt een hoed en heeft schoeisel met rechte neuzen. Aan zijn linkerzijde hangt een zwaard. De soldaat in het midden is gekleed in een kort gegord gewaad met V-vormige halsuitsnijding waarin eveneens een onderkleed zichtbaar is en waaroverheen een soort borstpantser. Hij draagt een helm. De soldaat links is gekleed in een kort, mouwloos, geschulpt wambuis waaronder een kleed met lange mouwen. Zijn hoofd is getooid met een bonnet met omhooggeslagen rand.

Polychromie:
Kleine resten polychromie op een bruinige grond (?), met sporen van een bruine overschildering.
Christus: kleed rood, kruis bruin.
Man rechts: kleed rood, hoed zwart (?).
Man midden: kleed groen, helm en stok/degen groen.
Man links: wambuis licht okerbruin, kleed rood, knuppel bruin.
Trap: onder de bogen lichtblauw, treden zwart, voorzijde zwart (?).
Grond groen.
Achtergrond lichtblauw.
Omlijsting zwart.

Techniek:
Werkblok als ABM bs619. Voorzijde omlijsting onder, rechts en boven afgewerkt met diagonale groeven, links visgraat. Zijkanten: rechts diagonale groeven, onder onregelmatige groeven, links banen parallelle brede beitelslagen, boven idem (?), beide van een getande beite. Kraslijnen die de binnengrens van de omlijsting aangaven zichtbaar op de hoeken. Links en rechts bovenaan in de zijkanten ondiepe schaargaten.

Staat:
Op de voorzijde van de omlijsting bruine lijnen van een vroegere lijst.
Afgebroken een deel van het hoofd van de man met de knots, alle neuzen, kleine delen van de randen. Kleine beschadigingen van het oppervlak.

Zie ABM bs619.

De Aaltense kruiswegstaties  (Ellen Vehoff), 2016, p. 13, afb.In the footsteps of Christ : Hans Memling's passion narratives and the devotional imagination in the early modern Netherlands  (Mitzi Kirkland-Ives), 2013, p. 138, afb. 8J.S. Bach, St. Matthew Passion, BWV 244, The Netherlandish Bach Society, Museum Catharijneconvent  (Anique Chantal de Kruijf), 2011, p. 14-15, afb.Hout- en steensculptuur van Museum Catharijneconvent, ca. 1200-1600  (Marieke van Vlierden), 2004, p. 339, 353, 368, 369

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!