Tekst
Staand Christuskindje
Mechelen, ca. 1510
StCC b2
Kerstwieg
Zuid-Nederland, ca. 1505
ABM v25
Ook in kloosters hebben vrouwen moedergevoelens. Daarom is er in het klooster vaak een houten Christuskindje dat kloosterzusters liefdevol verzorgen. Het is een eer om voor dit kindje te mogen zorgen. Ze kleden hem aan en zingen voor hem. In de kersttijd schommelen de zusters het beeldje van Christus heen en weer in een kerstwiegje. Het wiegje staat symbool voor het hart van de gelovige waarin Christus wordt ontvangen. De kloosterzusters kunnen hun moederlijke gevoelens kwijt in deze rituelen.
soort tekst
zaaltekst tentoonstelling
voor tentoonstelling
Vrouwen voor het voetlicht
geschreven in
2012
Huidige locatie
Niet in het museum te zien
Objectnummer
StCC b2
Objectnaam
beeld
Titel
Staand Christuskind met wereldbol in linkerhand
Vervaardiger
Datering
1500 - 1519
Materiaal
notenhout, verf, goud
Afmetingen
Verwervingsmethode
schenking
Verwervingsdatum
1979
Beschrijving
Het naakte Christuskind staat met iets gebogen linkerbeen op een kussentje dat op een sokkel ligt. Hij houdt zijn rechterhand zegenend opgeheven. In zijn linkerhand draagt hij de wereldbol. Zijn bolle gezichtje, met kleine ogen en mond, is omgeven door een krans ronde lokken. Zijn lichaam heeft forse heupen en dijbenen.
Het sokkeltje heeft een geprofileerde plint en loopt naar boven smaller toe. Aan de hoeken van het kussentje hangen kwastjes.
Polychromie:
Resten van meerdere lagen polychromie.
De polychromie is deels vernieuwd op armen, gelaat, hals en voeten en is op verscheidene plaatsen hersteld. Duidelijk zichtbare vullingen bevinden zich o.a. in het gezicht.
Het incarnaat op het lichaam en de benen is helderroze met een porselein-achtige glans. Het is donkerder roze op bepaalde verdiepingen om de plasticiteit te benadrukken. Plooien in de schaamstreek, in de knieën en de dijbenen zijn aangeduid met lichtrode lijnen. Het incarnaat op gezicht, armen, hals en voeten is geelachtiger roze. De lippen zijn hardroze, de ogen blauwgrijs; details van het oog zijn fijne rode en bruine lijnen; de wenkbrauw is een fijne bruine lijn. De iris is blauw, pupil zwart. Alle vergulding is aangebracht op een rode bolus. De haren zijn verguld; op de vergulding van het haar sporen van een donkerbruine overschildering eronder resten van een zwarte laag waaronder een oudere rode boluslaag. Wereldbol verguld, waarop een latere gele bolus(?)laag. Kussen verguld. In de rode overschildering lijken in sgrafitto-tecniek stippen uitgespaard. De schuine kanten van de geprofileerde sokkel zijn verguld en in de lichtblauwe overschildering lijken in sgrafitto-techniek verticale lijnen uitgespaard. Vergulding en decoratie van sokkel en kussentje waarschijnlijk van later datum.
Techniek:
Het beeldje is rondom bewerkt. De nerfrichting aan de onderzijde staat dwars op de sokkel. Het beeldje is mogelijk één geheel met de sokkel. De armen zijn wellicht apart aangezet maar dit is vanwege de polychromie niet met zekerheid te zeggen. De randen van het kussentje zijn ingesneden. Bovenop het hoofd een rond gaatje met een metaalrest (rest kruisnimbus?).
Staat:
Het kruisje op de wereldbol is verdwenen (ondiep gaatje).
In de onderzijde een modern schroefgat; idem in de rugzijde op schouderhoogte.
De onderzijde is sterk aangetast door houtworm. De polychromie is zwaar beschadigd.
Opmerkingen
Dergelijke Christuskindjes werden in zeer grote aantallen gemaakt en waren vaak onderdeel van de uitzet van welgestelde meisjes. Ze werden kostbaar aangekleed en ter verering opgesteld. Zie verder voor de iconografie: RMCC b194.
Jaarverslag RMCC 1979: Mechelen, begin 16de eeuw.
Van Vlierden: Kindjes met vergelijkbare sokkeltjes met kussentje bevinden zich o.a. in Uden in een part. coll. Zie Rottweil/Aken 1999, cat.nr. 54 en fig. 56. Het bolle gezichtje en het zware postuur zijn verwant aan het kindje in het Suermondt-Ludwig-Museum te Aken (inv.nr. SK 531, Rottweil/Aken 1999, fig. 51) NB Dit kindje is afgebeeld is door Karrenbrock in Rottweil/Aken, maar hij refereert aan het Mechelse kindje inv.nr. SK 532, Aken 1977, cat.nr. 134, Taf. 123. SK 531 wordt door Grimme als Zuid-Duits bestempeld (zie Aken 1977, cat.nr. 207, Tafel 198a). De Mechelse kindjes lijken over het algemeen wat slanker en eleganter dan SK 532 en StCC b2. Zijn deze twee inderdaad elders (in Zuid-Duitsland?) vervaardigd?
Door P. Dijkman (Utrecht) werden in 1997 enkele delen van de polychromie vastgezet en beschadigingen gevuld en geretoucheerd.
Literatuurverwijzingen
Vrouwen voor het voetlicht : zusters, martelaressen, poetsengelen & dominees (Tanja Kootte), 2012, p. 26, afb.
Titel
Vrouwen voor het voetlicht : zusters, martelaressen, poetsengelen & dominees
Auteursvermelding
Tanja Kootte en Inge Schriemer ; met medewerking van Jan Wim Buisman, Lonneke Hoondert en Boukje Schaap
Auteur
Tanja Kootte, Inge Schriemer, J.W. Buisman, Lonneke Hoondert, Boukje Schaap
Plaats van uitgave
Zwolle, Utrecht
Uitgever
W BOOKS, Museum Catharijneconvent
Jaar van uitgave
2012
Paginering
143
Illustraties
ill.
ISBN
9789040006609
Annotatie
Met lit.opg., reg.
Te zien op tentoonstelling
Vrouwen voor het voetlicht (Museum Catharijneconvent, 2012-03-31 t/m 2012-10-07)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
vrouwen, cefaloforen, christendom, fotografie
Persoon/instelling
Cunera, Hardenbroek, Hadewych van, Ghent, Agnes van, Lidwina van Schiedam, Suster Bertken, Oly, Trijn Jans, Schurman, Anna Maria van, Oostdijk, Susanna, Bourignon, Antoinette, Leer, Maria, Venema, Frouwe, Baltus, Pietje, Beynes, Cornelia, Zernike, Anne, Halkes, Catharina, Bosshardt, A.M., Ganieva, Lucia
Exemplaarnummer
2012/215300D-301D
'Vrouwen krijgen steeds meer te zeggen' : Museum Catharijneconvent onthult verborgen geschiedenis (Monique den Hamer), 2012, p. 22, afb.
Titel
'Vrouwen krijgen steeds meer te zeggen' : Museum Catharijneconvent onthult verborgen geschiedenis
Auteursvermelding
Monique den Hamer
Auteur
Monique den Hamer
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Volzin : tijdschrift voor zinvol leven (Afl. 9)
Jaar van uitgave
2012
Paginering
22-25
Illustraties
ill.
Te zien op tentoonstelling
Vrouwen voor het voetlicht (Museum Catharijneconvent, 2012-03-31 t/m 2012-10-07)
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
vrouwen
Persoon/instelling
Einde, Rozemarijn van 't, Nottelman, Jasja, Kootte, Tanja
Exemplaarnummer
2012/260aOnbekend
Hout- en steensculptuur van Museum Catharijneconvent, ca. 1200-1600 (M. van Vlierden), 2004, p. 289
Titel
Hout- en steensculptuur van Museum Catharijneconvent, ca. 1200-1600
Auteursvermelding
M. van Vlierden ; met medewerking van H.L.M. Defoer, H.M.E. Höppener-Bouvy
Auteur
M. van Vlierden, Henri L.M. Defoer, H.M.E. Höppener-Bouvy
Plaats van uitgave
Zwolle, Utrecht
Uitgever
Waanders Uitgevers, Museum Catharijneconvent
Jaar van uitgave
2004
Paginering
527
Illustraties
ill.
ISBN
90-400-8873-X
Annotatie
Met bibliogr., regs.
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
beeldhouwkunst
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
2004/59300D-301D
Humanismo y Reforma en el s. XVI (Chris van der Heijden), 2002, p. 148, 214, afb.
Titel
Humanismo y Reforma en el s. XVI
Auteursvermelding
Chris van der Heijden e.a. (red.)
Auteur
Chris van der Heijden
Plaats van uitgave
Valencia
Jaar van uitgave
2002
Paginering
401
Illustraties
ill.
ISBN
84-482-3190-2
Annotatie
Bibliogr.
Te zien op tentoonstelling
Humanismo y Reforma en el siglo XVI (Biblioteca Valenciana, 2002-10-02 t/m 2003-01-15)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
humanisme (Renaissance)
Geografisch trefwoord
Spanje
Persoon/instelling
Erasmus, Desiderius
Exemplaarnummer
2002/552tent cat
Begijnen in Brabant : de begijnhoven van Breda en Diest (F.W.J. Koorn), 1987, p. 18-19, afb.
Titel
Begijnen in Brabant : de begijnhoven van Breda en Diest
Auteursvermelding
Florence Koorn, Michel van der Eyckenfoto's Onno Meeter
Auteur
F.W.J. Koorn, Michel van der Eycken
Plaats van uitgave
Breda (etc.)
Uitgever
Esso
Jaar van uitgave
1987
Paginering
63
Illustraties
ill.
Reeks
Esso museumreeks
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
begijnen
Geografisch trefwoord
Breda, Diest
Exemplaarnummer
87/47642C102
Geert Grote en de moderne devotie (M.L. Caron), 1984, p.32, afb.; voorwerpenlijst p.7, cat. nr. 102
Titel
Geert Grote en de moderne devotie
Auteursvermelding
M.L. Caron...[et al.]
Auteur
M.L. Caron
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Rijksmuseum Het Catharijneconvent
Jaar van uitgave
1984
Paginering
62
Illustraties
ill.
Te zien op tentoonstelling
Geert Grote en de moderne devotie (Rijksmuseum Het Catharijneconvent, 1984-04-14 t/m 1984-06-24)Het wereldlijk leven in Deventer in de 14de eeuw (Historisch Museum Deventer, 1984-08-17 t/m 1984-10-17)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
Moderne Devotie
Persoon/instelling
Geert Groote
Exemplaarnummer
84/161300D-301D
Jaarverslag Rijksmuseum Het Catharijneconvent 1979 , 1980, p. 288, afb. 6
Titel
Jaarverslag Rijksmuseum Het Catharijneconvent 1979
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Rijksmuseum Het Catharijneconvent
Jaar van uitgave
1980
Annotatie
Bundeling van de jaarverslagen over de jaren 1976 t/m 1987
Materiaal
boek
-
Persoon/instelling
Rijksmuseum Het Catharijneconvent
Exemplaarnummer
2006/645ctijdschriften
Opmerkingen?