Nieuwezijdskapel te Amsterdam tijdens de kerkdienst
Hans Jurriaensz van Baden?, ca. 1658
RMCC s11

Interieur van een dorpskerk
Joachim van den Heuvel, ca. 1640 – 1650
RMCC s28

Spreukbord met ‘Salomons ghebedt’
Noordelijke Nederlanden, 1606
RMCC s8

Schilderijen geven een goed beeld van een zeventiende-eeuws kerkinterieur. Op het schilderij links ligt de Bijbel prominent op de voorgrond. De voorstelling lijkt de kijker de mogelijkheid te bieden de eredienst in de Nieuwezijdskapel in Amsterdam bij te wonen.
Het schilderij rechtsboven toont een eenvoudige kerkdienst in een dorp. De kerkgangers zingen. De voorlezer aan de voet van de preekstoel geeft daarbij de maat aan met zijn hand. Het wandbord rechts op de pilaar draagt het opschrift ‘God is geen vleesch, god is een geest, soo geldt den sielen dienst oock meest’, een verwijzing naar Johannes 4:24. Dergelijke wand- of spreukborden sieren sinds de zestiende eeuw het protestantse kerkinterieur. Op het spreukbord staat ‘Salomons ghebedt’ (bijbelboek Spreuken).

zaaltekst tentoonstelling

Heilig Schrift - Tanach, Bijbel, Koran

2016

Niet in het museum te zien

RMCC s8

schildering

Tekstbord met "Salomons Ghebedt"

onbekend (Noord-Nederland)

1606

olieverf, paneel

aankoop

1972-01

De tekst binnen de geschilderde cartouche luidt als volgt: Overvloedighe Ricdom noch Armoede groot *** en wilt mij heere op / Deser aerden niet gheven*** Ick mocht u versaken door grooen noot*** / seggende waer is de heere ghebleven*** de overvloedicheijt doet den menschen / Sneven*** want de Rijcke comt swaerlic ten hemel binnen*** maer heere want ick op / Aerden moet leven*** Soo laet mij matelick mijn nootdruft winnen*** / Ghij kent de broosheyt van mijnnen Sinnen*** Rijckdom verheft / Armoede maeckt droeve*** dus gheeft mij heere slechts dat ick behoeve / SALOMONS GHEBEDT / Proverb (Spreuken) XXX Anno* 1606.

Cartouche gekopieerd naar een ets van Joannes en Lucas van Doetecum naar ontwerp van Hans Vredeman de Vries uit 1569. (afb. in The New Hollstein, The Van Doetecum Family, part II, p. 265, nr. 505.

To proclaim, to instruct and to discipline : The Visuality of texts in calvinist churches in the dutch republic  (Jacolien Wubs), 2021, H1, afb. 55Een zeventiende-eeuws tekstbord met Salomo's gebed : "maak me niet arm maar ook niet rijk"  (Rianneke van der Houwen-Jelles), 2020, p. 70-71, afb.Heilig Schrift : Tanach, Bijbel, Koran  (Micha Leeflang), 2016, p. 43, afb. 2.9Wat feesten ons vertellen  (Anite Haverkamp), 2013, p. 59, afb.Prachtig protestant  (Tanja Kootte), 2008, p. 34, afb.At home with the Ten Commandments: domestic text paintings in seventeenth century Amsterdam  (M.M. Mochizuki), 2006, p. 289-293, afb. 2De schilderijen van Museum Catharijneconvent  (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 312, afb.Geloven in verdraagzaamheid? : voorwerpenlijst  (Tanja Kootte), 1998, nr. 153Protestants kerkinterieur : 16de-19de eeuw  (Robert P. Zijp), 1986, p. 33, afb. 25De kogel door de kerk? : de Opstand in de Nederlanden en de rol van de Unie van Utrecht, 1559-1609 [1983]  (S. Groenveld), 1983De kogel door de kerk? : de opstand in de Nederlanden en de rol van de Unie van Utrecht, 1559-1609 [1979]  (S. Groenveld), 1979, p. 181Jaarverslag Aartsbisschoppelijk Museum Utrecht , 1972

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!