Anna-te-drieën
Nederlanden, ca. 1520
ABM bh341, bh348, bh591 en BMH bh1123

Deze beelden laten duidelijk zien waar de Annadevotie om draait: vrouwen! Rond het jaar 1500 is de devotie voor Anna op haar hoogtepunt, als moeder van Maria en grootmoeder van Jezus. Ze is een groot voorbeeld voor moeders en grootmoeders. Ook is Anna de beschermheilige voor zwangere vrouwen en vrouwen die willen trouwen. In het Brabantse plaatsje Molenschot komen nog elk jaar vrouwen naar de Sint-Annakapel onder het motto ‘naar Sint-Anneke voor een manneke’.

zaaltekst tentoonstelling

Vrouwen voor het voetlicht

2012

Niet in het museum te zien

ABM bh341

beeld

Anna-te-Drieën

onbekend (Zuid-Nederland) plaats vervaardiging onzeker
onbekend (Brabant) plaats vervaardiging onzeker

1500 - 1524

eikenhout, verf

schenking

1911

Anna staat half achter de eveneens staande, kleiner afgebeelde Mariam die het Christuskind op haar linkerarm draagt. Het kind grijpt met zijn rechterhand in Maria's haar. Anna heeft haar linkerhand op Maria's linkerschouder gelegd. De figuren staan op een afgeronde, met zigzaggroeven aangeduide grond.

Anna draagt een hoofddoek, sluier en kindoek en daarop een tulband met ruitmotief en middenversiering. Haar wijde mantel heeft zij opgenomen onder haar rechterarm. Haar gewaad heeft een nauwaansluitend lijfje en valt neer tot op haar schoeisel met ronde neus. Maria heeft een kroon op het hoofd. In de rechthoekige halsuitsnijding van haar lange bovenkleed is het geplisseerde hemd zichtbaar. Haar mante ligt glad over haar schouders. Een uiteinden is naar rechts voor haar lichaam gedrapeerd en vastgezet onder haar linkerarm. Het kind is gehuld in een lang tuniekje.

Polychromie:
Resten van polychromie. Rood boven op het hoofd van Maria, op haar kleed, op het tuniekje van het kind en op Anna's tulband. Rood en groen op Maria's mantel en groen op Anna's mantel.

Techniek:
Aan de achterzijde licht bewerkt. Zeer grote noest in de achterzijde. De kern ligt wat scheef in het werkblok; in het standvlak rechts vooraan zichtbaar. Het standvlak is wat bol.
Werkbanksporen: Twee kleine gaatjes boven in het hoofd van Anna.
Vrij gedetailleerd bewerkt.

Staat:
Afgebroken: Anna's rechterhand (gaatje in breukvlak); het linkerarmpje van het kind, een gedeelte van zijn hoofdje (drie spijkergaten in het breukvlak) een deel van de fleurons van de kroon van Maria (restant nagel in het breukvlak) en twee delen van het voetstuk.
Aan de onderzijde een forse spie (modern). Meerdere kleine gaten.
Standvlak radiaal gescheurd. Scheur door Maria's rechterzijde en door de rechterborst- en schouder van Anna. Aan de voorzijde onderaan brandsporen. Aan de onderzijde wormstekig.

Inv. Rientjes: laatste kw. 15de; later: 1ste kw. 16de; later: Holland/Sticht, id.

Vogelsang 1911: Noord-Nederland, eerste kwart 16de eeuw.
Leeuwarden 1947: id.
Utrecht 1962: id.
's-Gravenhage 1963: id.
Deeleman-Van Tyen 1990: id.

Defoer (mondelinge mededeling juli 1995): Herkomst Kampen pleit voor Oost-Nederland, maar er is verwantschap met Brabantse beelden.

Van Vlierden: De brandsporen zijn mogelijk van voor het beeld geplaatste kaarsen: sporen van verering.

Hout- en steensculptuur van Museum Catharijneconvent, ca. 1200-1600  (Marieke van Vlierden), 2004, p. 262Sint Anna-te-Drieën : een onderzoek naar vorm, inhoud en functioneren van het thema St. Anna-te-Drieën in de Nederlandse beeldhouwkunst der late middeleeuwen  (Willemien Deeleman-Van Tyen), 1990, afb. Utrecht 11Kunst uit kerkelijke musea in Nederland  (H.J.A.M. van Haaren), 1963, nr. 115Beeldhouwkunst : Aartsbisschoppelijk Museum Utrecht  (Désiré Bouvy), 1962, cat. nr. 141Vijf eeuwen kerkelijke kunst : Jubileum-tentoonstelling Friesch Museum Leeuwarden : Frisia Catholica , 1947, cat. nr. 55Holzskulptur in den Niederlanden, 1: das Erzbischöfliche Museum zu Utrecht  (W. Vogelsang), 1911, nr. 80, pl. XVII

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!