Middelrijns altaar
Middelrijn of Westfalen?, ca. 1410
ABM s25-28 en ABM s156-158

In de loop van de veertiende eeuw raakt het gebruik van een retabel (altaarstuk) steeds meer verbreid. Een retabel staat op een stenen altaartafel en heeft meestal twee zijluiken die op kerkelijke feestdagen worden geopend.
Ook deze twee luiken maakten deel uit van een altaarstuk. Het middengedeelte is verloren gegaan. Wanneer het altaar is geopend, zijn de binnenzijden van de vleugels met daarop taferelen uit het leven van Maria te zien. Met hun stralende kleuren en gouden achtergrond maken zij een feestelijke indruk. In gesloten toestand zijn de in soberder tinten geschilderde scènes uit het lijden van Christus zichtbaar.

[afbeelding binnenzijde en buitenzijde met nummering]
Binnenzijde:
1 Boodschap aan Maria
2 Maria bezoekt Elisabet
3 Geboorte van Jezus
4 Aanbidding der koningen
5 Verrijzenis van Christus
6 Hemelvaart van Christus
7 Pinksteren
8 Sterfbed van Maria

Buitenzijde:
9 Christus in de hof van Getsemane
10 Gevangenneming van Christus (verloren gegaan)
11 Christus voor Pilatus
12 Geseling
13 Doornenkroning
14 Kruisdraging
15 Kruisafneming (?) (verloren gegaan)
16 Graflegging
17 Maria, ondersteund door Johannes
18 Longinus met de lans (verloren gegaan)

zaaltekst vaste opstelling

2006

Nu te zien

Klooster begane grond Refter

ABM s28.2

schildering, retabel

Middelrijns altaar, doornenkroning

onbekend (Keulen) plaats vervaardiging onzeker

1405 - 1414

tempera, doek

schenking

De oorspronkelijke verdeling van de panelen over de buitenzijde van de luiken is niet bekend. Het betreft de voorstellingen ABM s27.1- s27.2, ABM s28.1-s28.2, ABM s156-s158.
Dit schilderij is van paneel op doek overgezet.

De schilderijen van Museum Catharijneconvent  (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 96-100, afb.Utrechter Altar und die Malerei um 1400 am Mittelrhein  (Julia Zipelius), 1992Rijksmuseum Het Catharijneconvent = State Museum Het Catharijneconvent , 1983, p. 51, afb.Die Parler und der Schöne Stil, 1350-1400 : europäische Kunst unter den Luxemburgern  (Anton Legner), 1978, p. 262Deutsche Gotische Malerei : 1300-1430  (Alfred Stange), 1964, p. 16-17De passie onzes Heeren , 1953, cat. nr. 12, afb.Catalogus schilderijen Aartsbisschoppelijk Museum [1948]  (Antonius Egbertus Rientjes), 1948, p. 160-171, afb.Symboliek en iconografie der christelijke kunst  (J.J.M. Timmers), 1947, afb. 14Der mittelrheinische Altar im Erzbischöflichen Diozesanmuseum zu Utrecht  (H. Getzeny), 1928Het Middelrijnsche Altaar in het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht  (Aenne Liebreich), 1927, p. 22Der Mittelrheinische Altar im Erzbischöflichen Museum zu Utrecht  (Aenne Liebreich), 1927, p. 130-140Alte Kunst am Mittelrhein , 1927, cat. nr. 275Die deutsche Malerei vom ausgehende Mittelalter bis zum Ende der Renaissance, 2: die Österreichisch-Bayerischen Landen Schwaben, Oberrhein und die Schweiz bis 1420  (F. Burger), 1918, p. 427Schottener Altar (Feigel A.), 1911, p. 69-88; p. 84Mittelrheinische Kunst : Beiträge zur Geschichte der Malerei und Plastik im 14. und 15. Jahrhundert  (F. Back), 1910, p. 96, nt. 132Schilderijen der Oud-Keulse School in het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht  (Friedrich Wilhelm Mengelberg), 1888Een gotisch altaar in Utrecht ca. 1410  (E.A.F. Valk-Wijn)Een gelukkig motief voor den vervaardiger eener nieuwe ciborie : vier voorbeelden van de invloed van de gilde-deken G.W. van Heukelum  (J.P.W.H.A. van Rijen), p. 107, nt. 21

Ziet u een fout of heeft u extra informatie over dit object?
Laat het ons weten!