Tekst
Gregoriusmis
Meester van het Altaar te Aken, ca. 1500
Utrecht, Museum Catharijneconvent, RMCC s6
Deze voorstellingen verbeelden een legende over Christus. Paus Gregorius (ca. 540-604) bidt om een teken van Christus voor een twijfelend persoon. Om deze twijfelaar te overtuigen verschijnt de lijdende Christus tijdens het opdragen van de mis. Zijn bloed druipt in de miskelk.
Schilderijen met dit thema geven een goede indruk van de inrichting van een laatmiddeleeuwse kerk en van de kleding van de geestelijken. Paus Gregorius zit geknield voor het altaar en draagt een kazuifel met een geborduurd gaffelkruis op de rug. Hij wordt bijgestaan door twee diakens, gekleed in dalmatieken. Op de voorgrond knielen twee bisschoppen. Zij dragen een koorkap met schild en een mijter.
soort tekst
zaaltekst tentoonstelling
geschreven in
2015
Nu te zien
Huidige locatie
Catharinazaal
Objectnummer
RMCC s6
Objectnaam
schildering
Titel
Gregoriusmis
Vervaardiger
Datering
1495 - 1504
Materiaal
olieverf, paneel
Afmetingen
- hoogte: 162.0 cm
- breedte: 83.5 cm
- max. hoogte: 181.0 cm
- max. breedte: 99.0 cm
- max. diepte: 6.0 cm
Verwervingsmethode
overdracht
Verwervingsdatum
2010-02-01
Beschrijving
In een kerkinterieur knielt paus Gregorius de Grote voor een altaar. Hij draagt de Heilige Mis op, bijgestaan door twee diakens. Op en achter het altaar ziet men het visioen van paus Gregorius, waarin Christus hem verschijnt als Man van Smarten. Christus zit op de sarcofaag die op het altaar is geplaatst en wordt omgeven door personages uit het passieverhaal. Op de achtergrond de Arma Christi. Het altaar wordt overhuifd door een baldakijn, waarvan de gordijnen door engelen opzij worden gehouden. Links en rechts staan biddende figuren tussen de pilaren. Voor de diakens bevinden zich aan weerszijden twee kardinalen. Zij dragen de waardigheidstekenen van de paus, respectievelijk de kruisstaf en de tiara. Achter hen knielen twee kanunniken. Op de voorgrond knielen twee bisschoppen in vol ornaat. Op de koorkap van de linker bisschop is een voorstelling met de geboorte van Christus en de verkondiging aan de herders te zien. De koorkap van de rechter bisschop toont de besnijdenis van Christus. Op de achterkant van de kazuifel van de paus is de gekruisigde Christus voorgesteld.
Opmerkingen
Voorheen inventarisnummer ABM s215
De bovenkant van het paneel heeft de vorm van een spitsboog.
Lijst:
Lijst is NIET ORIGINEEL
De Christusfiguur is waarschijnlijk gebaseerd op een prent van Israhel van Meckenem uit ca. 1495 naar de Man van Smartenikoon in de Santa Croce in Gerusalemme te Rome (afb. Illustrated Bartsch 9, nr. 135, p.132).
Toeschrijving:
Toegeschreven aan de Meester van het Akense Altaar (Keulen 1961; Stange 1967; Keulen 1982; Defoer 1994).
In het museum te Paray-le-Monial bevindt zich een kleinere kopie (?) naar dit schilderij, minder in kwaliteit, met een gouden achtergrond en met slechts aanduidingen van de architectuur (inventarisvel).
Datering:
Omstreeks 1510-1520 (Keulen 1961). Begin zestiende eeuw (Utrecht 1982). Omstreeks 1500 (Keulen 1982; Defoer 1994).
Literatuurverwijzingen
Overschilderd: van Gregoriusmis naar bijbeltekst : de Reformatie van de Utrechtse Jacobikerk (T. van Bueren), 2017
Titel
Overschilderd: van Gregoriusmis naar bijbeltekst : de Reformatie van de Utrechtse Jacobikerk
Auteursvermelding
Truus van Bueren en Corinne van Dijk
Auteur
T. van Bueren, Corinne van Dijk
Plaats van uitgave
Hilversum
Uitgever
Verloren
Jaar van uitgave
2017
Paginering
340
Illustraties
ill.
ISBN
978-90-8704-678-1
Annotatie
Bibliogr.
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
Reformatie, Gregoriusmis, tekstschilderingen, kerken Utrecht; Jacobikerk
Geografisch trefwoord
Utrecht
Exemplaarnummer
2017/510
Plaatscode
39E16
Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde [tekstboekje] (Paula Hertogh), 2015, cat. nr. 1.5
Titel
Het geheim van de Middeleeuwen in gouddraad en zijde [tekstboekje]
Auteursvermelding
tekst Paula Hertogh en Micha Leeflang ; redactie Kees van Schooten
Auteur
Paula Hertogh, Micha Leeflang, Kees van Schooten
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Museum Catharijneconvent
Jaar van uitgave
2015
Illustraties
ill.
Annotatie
Begeleidende teksten voor bezoekers van de gelijknamige tentoonstelling
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
textielkunst(kerkelijk), borduurkunst
Exemplaarnummer
2015/324
Plaatscode
300-301
Borduurwerkers en beeldhouwers in de Nederlanden en het Rijland in de late Middeleeuwen (Aleth Lorne), 2015, p. 100-101, afb.
Titel
Borduurwerkers en beeldhouwers in de Nederlanden en het Rijland in de late Middeleeuwen
Auteursvermelding
Aleth Lorne ; vert. Judith Wesselingh
Auteur
Aleth Lorne, Judith Wesselingh
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Middeleeuwse borduurkunst uit de Nederlanden
Jaar van uitgave
2015
Paginering
94-103
Illustraties
ill.
Annotatie
Met noten
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
borduurkunst, beeldhouwkunst, kunstenaars, paramenten, altaarstukken
Geografisch trefwoord
Nederlanden, Rijnland
Middeleeuwse borduurkunst uit de Nederlanden (Micha Leeflang), 2015, p. 6, afb. cat. nr. 2, p.132-133, 139, afb.
Titel
Middeleeuwse borduurkunst uit de Nederlanden
Auteursvermelding
red. Micha Leeflang, Kees van Schooten ; met bijdr. van Richard de Beer...[et al.]
Auteur
Micha Leeflang, Kees van Schooten, Richard de Beer
Plaats van uitgave
Utrecht, Zwolle
Uitgever
Museum Catharijneconvent, WBOOKS
Jaar van uitgave
2015
Paginering
271
Illustraties
ill.
ISBN
978-94-625-8080-0
Annotatie
Bibliogr., met lit.opg., met noten, reg.
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
paramenten, textielkunst(kerkelijk), borduurkunst
Geografisch trefwoord
Nederlanden
Exemplaarnummer
2015/344
Plaatscode
Leeszaal
Het geheim van de Gregoriusmissen (Margreet Wolters), 2015, p. 17, afb.
Titel
Het geheim van de Gregoriusmissen
Auteursvermelding
Margreet Wolters
Auteur
Margreet Wolters
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Catharijne : magazine van Museum Catharijneconvent Utrecht (Afl. 1)
Jaar van uitgave
2015
Paginering
16-19
Illustraties
ill.
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
schilderkunst, Gregoriusmis, paramenten, ondertekeningen, technisch onderzoek, kleuren, infrarood-reflectografie
Persoon/instelling
Meester van de Heilige Sippe, Meester van het Altaar te Aken, Meester van de Levensbron, Gregorius de Grote, Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie
Kunsthaus Lempertz : eine Kulturgeschichte (Werner Schäfke), 2015, p. 41, afb.
Titel
Kunsthaus Lempertz : eine Kulturgeschichte
Auteursvermelding
Werner Schäfke
Auteur
Werner Schäfke
Plaats van uitgave
Keulen
Uitgever
Dumont
Jaar van uitgave
2015
Paginering
391
Illustraties
ill.
ISBN
978-3-8321-9487-1
Annotatie
Bibliogr., met noten, reg.
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
kunsthandel, veilingen, schilderkunst, verzamelingen, catalogi, Gregoriusmis, uitgeverij
Geografisch trefwoord
Rijnland, Keulen, Bonn, Berlijn, Brussel, Duitsland
Persoon/instelling
Lempertz, Heinrich, Heberle, Hanstein, Fam., Lempertz, Mathias, Kunsthaus Lempertz
Exemplaarnummer
2015/1263
Plaatscode
55A26
Liturgische gewaden in Noord- en Zuid-Holland (Richard de Beer), 2015, p. 19, afb.
Titel
Liturgische gewaden in Noord- en Zuid-Holland
Auteursvermelding
Richard de Beer
Auteur
Richard de Beer
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Oude Hollandse kerken (Afl. 81)
Jaar van uitgave
2015
Paginering
18-21
Illustraties
ill.
Annotatie
Met lit.opg.
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
paramenten, textielkunst (kerkelijk), katholicisme, neogotiek, borduurkunst, oudkatholieken, schilderkunst, kloppen, gravures, ateliers
Geografisch trefwoord
Noord-Holland, Zuid-Holland, Haarlem
Persoon/instelling
Cornelisz. van Oostsanen, Jacob, maagden van den Hoeck, Stadelmaier, Atelier voor Kerkelijke Gewaadkunst A.W., Slabbinck
De 'amuse' die naar meer smaakt : Catharinazaal officieel geopend (Micha Leeflang), 2014, p. 17, afb.
Titel
De 'amuse' die naar meer smaakt : Catharinazaal officieel geopend
Auteursvermelding
Micha Leeflang en Tanja Kootte
Auteur
Micha Leeflang, Tanja Kootte
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Catharijne : magazine van Museum Catharijneconvent Utrecht (Afl. 3)
Jaar van uitgave
2014
Paginering
16-17
Illustraties
ill.
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
museuminrichting, schilderkunst, beeldhouwkunst, restauraties, textielkunst(kerkelijk)
Geografisch trefwoord
Utrecht
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent, Catharinazaal, Museum Catharijneconvent, BankGiroLoterij, Sainthill Lijsten, Elst, Caroline van der, Abegg-Stiftung
Allemaal engelen (Marije de Nood), 2008, p. 5, afb.
The Hohe Messe : Mass in B-minor BWV 232 (Johann Sebastian Bach), 2006, p. 10, afb.
Titel
The Hohe Messe : Mass in B-minor BWV 232
Auteursvermelding
muziek J.S. Bach ; teksten: met bijdragen van G. van den Hout en C.H. Staal
Auteur
Johann Sebastian Bach, Guus van den Hout, Casper Staal
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Stichting De Nederlandse Bachvereniging, Museum Catharijneconvent
Jaar van uitgave
2006
2
Annotatie
Alleen de verpakking en het boekje, geen cd's aanwezig
Materiaal
compact disc
-
Trefwoorden
liturgie, eucharistie
Persoon/instelling
Bach, Johann Sebastian
Exemplaarnummer
2007/121
Plaatscode
Lade A 075
Bonifatius onthuld: de geschiedenis van zijn relieken te Dokkum (M. van Vlierden), 2005
Goddelijk geschilderd : honderd meesterwerken van museum Catharijneconvent (Henri L.M. Defoer), 2003, p. 72
Titel
Goddelijk geschilderd : honderd meesterwerken van museum Catharijneconvent
Auteursvermelding
met bijdragen van H.L.M. Defoer, J. Dijkstra, X. van Eck, T.G. Kootte e.a. ; eindredactie C.J.F. van Schooten en W.C.M. Wüstefeld
Auteur
Henri L.M. Defoer, J. Dijkstra, Xander van Eck, Tanja Kootte, Kees van Schooten, W.C.M. Wüstefeld
Plaats van uitgave
Utrecht, Zwolle
Uitgever
Museum Catharijneconvent, Waanders Uitgevers
Jaar van uitgave
2003
Paginering
279
Illustraties
ill.
ISBN
90-400-8815-2
Annotatie
Reg. Foto: dia kb omslag 2003
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
schilderkunst
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
2003/217
Plaatscode
300D-301D
De schilderijen van Museum Catharijneconvent (Jeltje Dijkstra), 2002, p. 72, afb.
Titel
De schilderijen van Museum Catharijneconvent
Auteursvermelding
J. Dijkstra, P.P.W.M. Dirkse en A.E.A.M. Smits
Auteur
Jeltje Dijkstra, Paul Dirkse, Anneloes Smits
Plaats van uitgave
Utrecht, Zwolle
Uitgever
Museum Catharijneconvent, Waanders Uitgevers
Jaar van uitgave
2002
Paginering
575
Illustraties
ill.
ISBN
90-400-9661-9
Annotatie
Bibliografie, registers op persoonsnamen, topografie, hoofdvoorstelling, inventarisnummer
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
schilderkunst
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
2002/494
Plaatscode
300D-301D
Der or et de soie ou les voies du salut : les ornements sacerdotaux d'Aymon de Montfalcon, évêque de Lausanne (Annemarie Stauffer), 2001, p. 6-7, afb. 1
Titel
Der or et de soie ou les voies du salut : les ornements sacerdotaux d'Aymon de Montfalcon, évêque de Lausanne
Auteursvermelding
Annemarie Stauffer, avec des photographies de Stefan Rebsamen
Auteur
Annemarie Stauffer
Plaats van uitgave
Bern
Uitgever
Bernisches Historisches Museum
Jaar van uitgave
2001
Paginering
64
Illustraties
ill.
Reeks
Reflets des collections du Musée d'Histoire de Berne
ISBN
3-9521573-9-2
Annotatie
Lit.opg.
Te zien op tentoonstelling
Orfrois et brocarts. Vêtements et parements liturgiques du trésor de la cathédrale de Lausanne (Musée historique Lausanne, 2000 t/m 2000)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
paramenten
Geografisch trefwoord
Lausanne, Brussel
Exemplaarnummer
2001/468
Plaatscode
tent cat
Der Meister des Aachener Altars (Marita to Brens-Jurk), 1999, p. 217-221, afb.
Titel
Der Meister des Aachener Altars
Auteursvermelding
von Marita to Berens-Jurk
Auteur
Marita to Brens-Jurk
Plaats van uitgave
Mainz
Uitgever
Johannes Gutenberg-Universität
Jaar van uitgave
1999
Paginering
350
Annotatie
Dissertatie Johannes Gutenberg-Universität Mainz Met lit. opg.
Materiaal
boek
-
Persoon/instelling
Meester van het Altaar te Aken
Exemplaarnummer
2003/273
Plaatscode
15G27
Lust und Verlust II : Corpus-Band zu Kölner Gemäldesammlungen 1800-1860 (H. Kier), 1998, p. 331, cat. nr. 42, afb.
Titel
Lust und Verlust II : Corpus-Band zu Kölner Gemäldesammlungen 1800-1860
Auteursvermelding
hrsg. von Hiltrud Kier und Frank Günther Zehnderbearb. von Susanne Blöcker...[et al.]
Auteur
H. Kier, Frank Günter Zehnder, Susanne Blöcker
Plaats van uitgave
Keulen
Uitgever
Wienand
Jaar van uitgave
1998
Paginering
640
Illustraties
ill.
ISBN
3-87909-632-5
Annotatie
Bibliogr., reg.
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
schilderkunst, verzamelingen
Geografisch trefwoord
Keulen
Persoon/instelling
Boisserée, Melchior, Boisserée, Sulpiz, Ciolina-Zanoli, Johann Baptist, Essingh, Anton Joseph, Haxthausen, Werner Moritz Maria, Hüpsch, Johann Wilhelm Adolph von, Kerp, Franz Josef Engelbrecht, Lyversberg, Jakob Johann Nepom, Mertens-Schaaffhausen, Sibylle, Noël, Matthias Joseph de, Ramboux, Johann Anton, Schaaffhausen, Abraham, Schmitz, Johann Georg, Wallraf, Ferdinand Franz, Weyer, Johann Peter
Exemplaarnummer
99/62
Plaatscode
3C23
Museum Catharijneconvent : agenda / diary 1998 (Niels H. Koers), 1997, afb. week 14
Man van Smarten van Geertgen tot Sint Jans (Henri L.M. Defoer), 1994, m.n. p. 7-8, afb. 4
Titel
Man van Smarten van Geertgen tot Sint Jans
Auteursvermelding
Henri L.M. Defoer
Auteur
Henri L.M. Defoer
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Antiek : tijdschrift voor (liefhebbers en kenners van) oude kunst en kunstnijverheid (Afl. 5)
Jaar van uitgave
1994
Paginering
4-11
Illustraties
ill.
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
Christus, Man van Smarten, Gregoriusmis
Persoon/instelling
Geertgen tot Sint Jans
kleuren van de liturgische gewaden in twee Utrechtse kapittelkerken, de Dom en de Oudmunsterkerk (Casper Staal), 1993, m.n. p. 22, afb.
Titel
kleuren van de liturgische gewaden in twee Utrechtse kapittelkerken, de Dom en de Oudmunsterkerk
Auteursvermelding
Casper H. Staal
Auteur
Casper Staal
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Jaarboek Oud-Utrecht
Jaar van uitgave
1993
Paginering
19-44
Illustraties
ill.
Materiaal
artikel
-
Trefwoorden
kapittels, liturgie, textielkunst(kerkelijk)
Geografisch trefwoord
Utrecht
Tekst en uitleg [1982] (Henri L.M. Defoer), 1982, p. 35, afb.
Titel
Tekst en uitleg [1982]
Auteursvermelding
door H.L.M. Defoer...[et al.]
Auteur
Henri L.M. Defoer, Paul Dirkse, I.K. Brouwer, M.L. Caron, Casper Staal, M.D. Burgers, Robert P. Zijp
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Stichting Het Catharijneconvent
Jaar van uitgave
1982
Illustraties
ill.
Materiaal
boek
-
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
79/96
Plaatscode
300D-301D
Die Messe Gregors des Grossen : Vision-Kunst-Realität : Katalog und Führer zu einer Ausstellung im Schnütgen Museum der Stadt Köln (Uwe (Bearb.) Westfehling), 1982
Titel
Die Messe Gregors des Grossen : Vision-Kunst-Realität : Katalog und Führer zu einer Ausstellung im Schnütgen Museum der Stadt Köln
Auteursvermelding
bearb. von Uwe Westfehling
Auteur
Uwe (Bearb.) Westfehling
Plaats van uitgave
Köln
Jaar van uitgave
1982
Paginering
115
Illustraties
ill.
Te zien op tentoonstelling
Die Messe Gregors des Grossen : Vision-Kunst-Realität (Museum Schnütgen, 1982-10 t/m 1983-01)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
eucharistie, Gregoriusmis
Persoon/instelling
Gregorius de Grote
Exemplaarnummer
82/138
Plaatscode
tent cat
Tekst en uitleg [1979] , 1979, p. 37, afb.
Titel
Tekst en uitleg [1979]
Plaats van uitgave
Hilversum
Jaar van uitgave
1979
Illustraties
ill.
Annotatie
Ingebonden exemplaar
Materiaal
boek
-
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
79/94
Plaatscode
300D-301D
Naalden wekten wonderen : borduurkunst der late middeleeuwen in de Nederlanden (H.J.A.M. van Haaren), 1960, cat. nr. 2
Titel
Naalden wekten wonderen : borduurkunst der late middeleeuwen in de Nederlanden
Auteursvermelding
ingel. door H. van Haaren
Auteur
H.J.A.M. van Haaren
Plaats van uitgave
Amsterdam
Uitgever
Museum Fodor
Jaar van uitgave
1960
Paginering
ongepagineerd
Illustraties
ill.
Reeks
Catalogi gemeente-musea
Annotatie
Geplaatst bij Amsterdam
Te zien op tentoonstelling
Naalden wekten wonderen : borduurkunst der late middeleeuwen in de Nederlanden (Museum Fodor, 1960-06-15 t/m 1960-09-25)
Materiaal
boek
-
Trefwoorden
borduurkunst
Exemplaarnummer
ABM 00/951
Plaatscode
tent cat
Der kölner Malerschule (Heribert Reiners), 1925, vgl., p. 231-238
Die kölnische Meister des Aachener Altars (Max Jakob Friedländer), 1924
Titel
Die kölnische Meister des Aachener Altars
Auteursvermelding
von Max J. Friedländer
Auteur
Max Jakob Friedländer
Brontitel (Jrgang, Afl.)
Wallraf-Richartz-Jahrbuch : Jahrbuch für Kunstgeschichte
Jaar van uitgave
1924
Paginering
101-108
Illustraties
ill.
Annotatie
Kopie
Materiaal
artikel
-
Persoon/instelling
Meester van het Altaar te Aken
Exemplaarnummer
99/438
Plaatscode
53G21/7
Catharijnebrief : magazine van Museum Catharijneconvent Utrecht , nr. 27, 1989, p. 5
Titel
Catharijnebrief : magazine van Museum Catharijneconvent Utrecht
Auteursvermelding
onder red. van N.H. Koers (t/m nr. 69)
Plaats van uitgave
Utrecht
Uitgever
Vereniging van Vrienden van het museum Het Catharijneconvent
Illustraties
ill.
Annotatie
Verschijnt 4x per jaar Abonnement Ingebonden
Materiaal
kwartaalblad
-
Persoon/instelling
Museum Catharijneconvent
Exemplaarnummer
89/395
Plaatscode
300
Opmerkingen?